يٰا أَيُّهَا اَلَّذِينَ آمَنُوا اُدْخُلُوا فِي اَلسِّلْمِ كَافَّةً وَ لاٰ تَتَّبِعُوا خُطُوٰاتِ اَلشَّيْطٰانِ إِنَّهُ لَكُمْ عَدُوٌّ مُبِينٌ ﴿۲۰۸﴾بقره

تفسیر کوتاه آیه
ای کسانی که ایمان اورد ه اید در زیر پرچم اسلام گرد هم ایید و برای حفظ دین خدا بسیج شوید
واز گامهای شیطان پیروی مکنید
زیرا او دشمن آشکار شماست و از تفرقه بپرهیزید که او از تفرقه و اختلاف بین شما استفاده میکند برای از بین بردن دین خدا.
????
نکات ناب ایه
۱_از ایجاد تفرقه و اختلاف بین امت اسلامی بپرهیزیم
۲_یکی از راهها ی نفوذ شیطان برای برندازی دین ما ایجاد تفرقه و اختلاف است
۳_باید برای حفظ دین خدا بسیج شویم
۴_ایمان به خدا و فرستادگان او عامل وحدت میان مسلمانان است نباید اختلافات قومی وحزبی و سیاسی موجب تفرقه میان امت اسلامی شود چون در این صورت دشمنان اسلام راحتتر در ما نفوذ خواهند کرد و حکومت اسلامی را ازبین خواهند برد.
البته اگر مطمین باشیم که طرف مقابل بی ایمان نشده است.

خداوند در سوره نور آیه ۱۹ می فرماید:
▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️
اعوذبالله‌من‌الشیطان‌الرجیم
«إِنَّ الَّذِینَ یُحِبُّونَ أَن تَشِیعَ الْفَاحِشَهُ فِی الَّذِینَ آمَنُوا لَهُمْ عَذَابٌ أَلِیمٌ فِی الدُّنْیَا وَالْآخِرَهِ وَاللَّهُ یَعْلَمُ وَأَنتُمْ لَا تَعْلَمُونَ»
کسانى که دوست دارند که فحشا در میان آنان که ایمان آورده ‏اند، شیوع پیدا کند، براى آنان در دنیا و آخرت عذابى پر درد خواهد بود و خدا مى‏ داند و شما نمى‏ دانید.

در تفسیر نمونه آمده است:
قابل توجه اینکه نمى گوید کسانى که اشاعه فحشاء دهند، بلکه مى گوید دوست دارند که چنین کارى را انجام دهند و این نهایت تاکید در این زمینه است .

به تعبیر دیگر مبادا تصور شود که این همه اصرار و تاکید به خاطر این بوده که همسر پیامبر (صلى اللّه علیه و آله و سلّم ) یا شخص دیگرى در پایه او، متهم شده است ، بلکه در مورد هر کس و هر فرد با ایمان چنین برنامه اى پیش آید تمام آن تاکیدات و اصرارها در مورد او صادق است ، چرا که جنبه شخصى و خصوصى ندارد، هر چند ممکن است بر حسب موارد جنبه هاى دیگرى بر آن افزوده شود.

ضمنا باید توجه داشت که اشاعه فحشاء منحصر به این نیست که انسان تهمت و دروغ بى اساسى را در مورد زن و مرد با ایمانى نشر دهد، و آنها را به عمل منافى عفت متهم سازد، این یکى از مصادیق آن است ، اما منحصر به آن نیست ، این تعبیر مفهوم وسیعى دارد که هر گونه نشر فساد و اشاعه زشتیها و قبائح و کمک به توسعه آن را شامل مى شود.

البته کلمه ((فاحشه )) یا ((فحشاء)) در قرآن مجید غالبا در موارد انحرافات جنسى و آلودگیهاى ناموسى به کار رفته ، ولى از نظر مفهوم لغوى چنانکه راغب در ((مفردات )) گوید: ((فحش )) و ((فحشاء)) و ((فاحشه )) به معنى هر گونه رفتار و گفتارى است که زشتى آن بزرگ باشد، و در قرآن مجید نیز گاهى در همین معنى وسیع استعمال شده مانند و الذین یجتنبون کبائر الاثم و الفواحش : ((کسانى که از گناهان بزرگ و از اعمال زشت و قبیح اجتناب مى کنند…)) (سوره شورى آیه ۳۷).
و به این ترتیب وسعت مفهوم آیه کاملا روشن مى شود.

اما اینکه مى گوید: آنها عذاب دردناکى در دنیا دارند ممکن است اشاره به حدود و تعزیرات شرعیه ، و عکس العملهاى اجتماعى ، و آثار شوم فردى آنها باشد که در همین دنیا دامنگیر مرتکبین این اعمال مى شود، علاوه بر این محرومیت آنها از حق شهادت ، و محکوم بودنشان به فسق و رسوائى نیز از آثار دنیوى آن است .

و اما عذاب دردناک آخرت دورى از رحمت خدا و خشم و غضب الهى و آتش دوزخ مى باشد.
و در پایان آیه مى فرماید: ((و خدا مى داند و شما نمى دانید)) (و الله یعلم و انتم لا تعلمون ).
او از عواقب شوم و آثار مرگبار اشاعه فحشاء در دنیا و آخرت به خوبى آگاه است ، ولى شما از ابعاد مختلف این مساله آگاه نیستید.

خداوند در سوره زمر آیه ۵۳ می فرماید:

اعوذبالله‌من‌الشیطان‌الرجیم
بسم الله الرحمن الرحیم
«قُلْ یَا عِبَادِیَ الَّذِینَ أَسْرَفُوا عَلَى أَنفُسِهِمْ لَا تَقْنَطُوا مِن رَّحْمَهِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ یَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمِیعًا إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِیمُ»

بگو ای بندگان من که بر زیان خویش اسراف کرده اید ، از رحمت خدا مایوس مشوید زیرا خدا همه گناهان را می آمرزد اوست آمرزنده و مهربان

***
در تفسیر نمونه آمده است:
خداوند همه گناهان را مى آمرزد
به دنبال تهدیدهاى مکررى که در آیات گذشته در مورد مشرکان و ظالمان آمده بود در این آیات راه بازگشت را توأ م با امیدوارى به روى همه گنهکاران مى گشاید زیرا هدف اصلى از همه این امور تربیت و هدایت است نه انتقامجوئى و خشونت ، با لحنى آکنده از نهایت لطف و محبت آغوش ‍ رحمتش را به روى همگان باز کرده و فرمان عفو آنها را صادر نموده مى فرماید: ((به آنها بگو اى بندگان من که بر خودتان اسراف و ستم کرده اید از رحمت خداوند نومید نشوید که خدا همه گناهان را مى بخشد)) که او بخشنده و مهربان است (قل یا عبادى الذین اسرفوا على انفسهم لا تقنطوا من رحمه الله ان الله یغفر الذنوب جمیعا).

دقت در تعبیرات این آیه نشان مى دهد که از امیدبخش ترین آیات قرآن مجید نسبت به همه گنهکاران است ، شمول و گستردگى آن به حدى است که طبق روایتى امیر مؤ منان على (علیه السلام ) فرمود: در تمام قرآن آیه اى وسیعتر از این آیه نیست (ما فى القرآن آیه اوسع من یا عبادى الذین اسرفوا … )

دلیل آن نیز روشن است زیرا:
۱ – تعبیر به ((یا عبادى )) (اى بندگان من ! آغازگر لطفى است از ناحیه پروردگار.
۲ – تعبیر به ((اسراف )) به جاى ظلم و گناه و جنایت نیز لطف دیگرى است .
۳ – تعبیر به ((على انفسهم )) که نشان مى دهد گناهان آدمى همه به خود او باز مى گردد نشانه دیگرى از محبت پروردگار است همانگونه که یک پدر دلسوز به فرزند خویش مى گوید اینهمه بر خود ستم مکن !
۴ – تعبیر به ((لا تقنطوا)) (مایوس نشوید) با توجه به اینکه ((قنوط)) در اصل به معنى مایوس شدن از خیر است به تنهائى دلیل بر این است که گنهکاران نباید از ((لطف الهى )) نومید گردند.
۵ – تعبیر من ((رحمه الله )) بعد از جمله ((لا تقنطوا)) بیشترى بر این
خیر و محبت مى باشد.
۶ – هنگامى که به جمله ((ان الله یغفر الذنوب )) مى رسیم که با حرف تاءکید آغاز شده و کلمه ((الذنوب )) (جمع با الف و لام همه گناهان را بدون استثنا در بر مى گیرد سخن اوج مى گیرد و دریاى رحمت مواج مى شود.
۷ – هنگامى که ((جمیعا)) به عنوان تاءکید دیگرى بر آن افزوده مى شود امیدوارى به آخرین مرحله مى رسد.
۸ و ۹ – توصیف خداوند به ((غفور)) و ((رحیم )) که دو وصف از اوصاف امید بخش پروردگار است در پایان آیه جائى براى کمترین یاس ‍ و نومیدى باقى نمى گذارد

آرى به همین دلیل آیه فوق گسترده ترین آیات قرآن است که شمول آن هر گونه گناه را در بر مى گیرد، و نیز به همین دلیل از امیدبخشترین آیات قرآن مجید محسوب مى شود.
و به راستى از کسى که دریاى لطفش بیکران و شعاع فیضش نامحدود است جز این انتظارى نمى توان داشت .
از کسى که ((رحمتش بر غضبش پیشى گرفته )) و بندگان را براى رحمت آفریده ، نه براى خشم و عذاب ، غیر از این چشمداشتى نیست . چه خداوند رحیم و مهربانى و چه پروردگار پر مهر و محبتى !!

✅ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَكُونُوا مَعَ الصَّادِقِينَ

✅ اى کسانى که ایمان آورده اید! از (مخالفت فرمان) خدا بپرهیزید، و با صادقان و راستگویان باشید.

توبه - 119

✅ گر چه مفهوم «صادِقِین»، مفهوم وسیعى است، ولى از روایات بسیارى استفاده مى شود که: منظور از این مفهوم در اینجا، تنها معصومین هستند..

«سلیم بن قیس هلالى» چنین نقل مى کند: روزى امیر مؤمنان (علیه السلام) با جمعى از مسلمانان گفتگو داشت، از جمله فرمود: شما را به خدا سوگند مى دهم، آیا مى دانید: هنگامى که خدا آیه «یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللّهَ وَ کُونُوا مَعَ الصّادِقینَ» را نازل کرد و سلمان گفت: اى رسول خدا (صلى الله علیه وآله) منظور از آن عام است یا خاص؟!

پیامبر (صلى الله علیه وآله) فرمود: مأمورین به این دستور، همه مؤمنانند، و اما عنوان صادقین مخصوص برادرم على (علیه السلام)، و اوصیاء بعد از او تا روز قیامت است؟

هنگامى که على (علیه السلام) این سؤال را کرد، حاضران گفتند: آرى این سخن را از پیامبر (صلى الله علیه وآله) شنیدیم.

«نافع»، از «عبداللّه بن عمر»، در تفسیر آیه چنین نقل مى کند: خداوند نخست به مسلمانان دستور داد که از خدا بترسند، سپس فرمود: کُونُوا مَعَ الصّادِقینَ یعنى: مَعَ مُحَمَّد وَ أَهْلِ بَیْتِه «با پیامبر اسلام (صلى الله علیه وآله) و خاندانش».

منبع: خلاصه شده از تفسیر نمونه

إِذَا وَصَلَتْ إِلَیْکُمْ أَطْرَافُ النِّعَمِ فَلاَ تُنَفِّرُوا أَقْصَاهَا بِقِلَّةِ الشُّکْرِ

✅ امام علی (علیه السلام) فرمود:
هنگامى که مقدمات نعمت ها به شما روى آورد ادامه آن را به واسطه کمى شکرگذارى از خود دور نسازید.
حکمت - 13 نهج البلاغه

نعمت ها غالباً به صورت تدریجى بر انسان وارد مى شود و وظیفه انسان هوشیار این است که به استقبال نعمت برود و استقبال از آن راهى جز شکرگزارى ندارد. هرگاه با آغاز روى آوردن نعمت به شکر قلبى و زبانى و عملى بپردازد ادامه خواهد یافت و تا پایان آن نصیب انسان مى شود و به تعبیر دیگر به گفته بعضى از شارحان نهج البلاغه، نعمت ها مانند گروه هاى پرندگان است که وقتى تعدادى از آنها بر شاخه درختى نشستند بقیه تدریجا به دنبال آنها مى آیند و شاخه ها را پر مى کنند؛ ولى اگر گروه اول صداى ناهنجار و حرکت ناموزونى بشنوند یا ببینند فرار مى کنند و بقیه هم به دنبال آنها مى روند و صحنه از وجودشان خالى مى شود.

همچنین بسیارى از نعمت ها به صورت تدریجى زوال مى پذیرند؛ هرگاه انسان در آغاز زوالش هوشیار باشد و به شکر قلبى و زبانى و عملى بپردازد مانع بازگشت و زوال تدریجى آن مى شود.

این سخن در اصل برگرفته از قرآن مجید است که مى فرماید: «(وَ إِذْ تَأَذَّنَ رَبُّکُمْ لَئِنْ شَکَرْتُمْ لاَزیدَنَّکُمْ وَلَئِنْ کَفَرْتُمْ إِنَّ عَذابی لَشَدیدٌ)؛ به خاطر بیاورید زمانى که پروردگارتان اعلام داشت اگر شکرگزارى کنید (نعمت خویش را) بر شما خواهم افزود و اگر ناسپاسى مجازاتم شدید است».

امام صادق (علیه السلام) مى فرماید: «خداوند متعال به گروهى از مردم نعمت داد، اما آنها شکرش را به جا نیاوردند در نتیجه آن متاع مایه وبالشان شد و گروهى از مردم را به مصائبى گرفتار کرد لکن آنها صبر کردند و (شکرگزار بودند) در نتیجه مصیبت ها به نعمت ها تبدیل شد».

منبع: خلاصه شده از کتاب پیام امام امیرالمؤمنین علیه السلام، جلد دوازدهم