پایه و اساس دوران نوجوانی، دوران کودکی است و عامل تاثیرگذار در دوره های مختلف سنی والدین هستند.
از اقدامات اساسی برای مراقبت از فرزندان توجه به رفتارهای والدین است چرا که افراد در اثر یادگیری مشاهده ای از دیگران برخی از رفتارها را یاد میگیرند پس اگر والدین رفتارهای بالغانه ای از خود نشان دهند تاثیرگذاری لازم را خواهند داشت.
هر دوره ای از رشد حساسیت ها و الزامات خاص خود را دارد که دوره نوجوانی نیز از آن مستثنی نیست، مراحل مختلفی پیش از آغاز دوره نوجوانی طی میشود و در این دوره سنی تاثیرگذار است و اولین مرحله اعتماد و اطمینان است اگر والدین در مسیر تربیتی و رشدی هماهنگ عمل کنند این مرحله به خوبی طی میشود در غیر این صورت کودک با ترس و اضطراب مواجه خواهد شد.
مرحله دوم، مرحله خود مختاری است، کودک در این مرحله به دنبال کشف بیشتر و رسیدن به استقلال است بعد از این مرحله، کودک وارد مرحله ابتکار و خلاقیت میشود که مربوط به برقراری ارتباط با دیگران، کشف و خلاقیت بیشتر مطرح است که اگر کودک در این مرحله متفاوت عمل کرد نباید خلاقیت آن را سرکوب کنیم چراکه احتمال پرخاشگری آنها بالاست.
مرحله چهارم، مرحله سخت کوشی است، در این مرحله کودک به دنبال یادگیری، خواندن و نوشتن، جمع و تفریق است و در این دوره، گروه همسالان اهمیت بیشتری برای کودک دارد همچنین با توجه به تلاش هایی که کودک در این مرحله میکند به دنبال تایید شدن، احساس ارزشمندی هستند اگر این تلاش ها سرکوب شوند تبدیل به حقارت و عزت نفس پایین و اعتماد به نفس آسیب دیده میشود.
دوره نوجوانی را نمیتوان به عنوان دوره مجزا تعریف کرد، بلکه مجموعه ای از عوامل مانند، والدین، جامعه، گروه همسالان و … نقش به سزایی دارد.
دوره نوجوانی دوره هویت یابی در مراحل رشدی شخصیت فرد است و پایه شکل گیری شخصیت در دوره های بعدی رشدی محسوب میشود.
والدین باید آموزش های لازم در مراحل رشدی کودک و نوجوان را یاد بگیرند و از نقش والدگرانه و کنترل گرانه فاصله گیرند و با فرزندشان همراهی کنند چراکه باتوجه به تغییرات امروزی و آموزش های غیر رسمی که اتفاق میفتد نقش والدین کمتر شده است و فرزندان در شرایط امروزی تبعیت لازم از والدین ندارند که باعث آسیب های جبران ناپذیری میشود.
به والدین توصیه میشود آموزش های لازم درباره تربیت رشدی فرزندان داشته باشند چراکه زمانی میتوانند تاثیر بیشتر در فرزندانشان داشته باشند که آموزش های لازم برای تربیت فرزندشان را بلد باشند…
(حسن اکبرزاده روانشناس)