مطالعه بدون فراموشی مطالعه با درک کامل و ماندگاری طولانی ،آیا می شود با یک بار خواندن یاد گرفت ؟چگونه با یک بار خواندن یاد بگیریم ؟من بعد از خواندن فراموش می کنم !و صدها سوال این چنینی ……. مباحثی چون روش صحیح یادداشت برداری ، نحوه شناخت کلمات کلیدی و الگوهای یادآوری موضوع این مطلب می باشد . متخصصین مطالعه و یادگیری معتقدند به به طور متوسط 90% مطالبی که مطالعه می شود بدون فایده و اضافی است و فقط 10% آن مطالب مفید است . البته این تقسیم بندی با توجه به انواع مطالب است که وجود دراد مثلا یک کتاب ممکن است پر از مطالب کلیدی و مهم باشد و کتابی دیگر کمتر از 10% مطالب مفید داشته باشد ، با توجه به همه جوانب و به طور متوسط فقط 10 درصد مطالب مورد مطالعه مفید هستند ، یعنی از یک کتاب 200 صفحه ای به عنوان مثال فقط 20 صفحه آن به صورت گلچین مفید و به درد بخور هستند و 180 صفحه آن زائد و غیر مفید است . شلید این سوال پیش باید که اگر ابن مطالب زائد و اضافی اند پس چرا آنها را می نویسند ؟ در جواب می توان گفت این مطالب اضافی در حقیقت این مطالب اضافی توضیح و شرح آن مطالب مفید ، کلیدی و مهم هستند ، اما در مرحله اول که قرار است کتاب را بخوانیم طبعا باید هم گی را بخوانیم اما در مراجعه بعدی دیگر ضرورتی ندارد که همه آنها را بخوانیم بلکه ضرر هم دارد از این پس با این روش که یاد می گیرید تنها با یک بار مطالعه مطلب را یاد می گیرید و هر کتاب را با یک بار خواندن یاد می گیرید و دیگر نیازی به چند بار مطالعه کردن یک کتاب ندارید چه کتاب درسی و چه غیر درسی ، چرا که شما با جداسازی مطالب مهم و کلیدی از مطالب زائد و اضافی فقط یک بار و برای اولین و آخرین بار کتاب را مطالعه می کنید ، البته کتابهایی که دارای نکات مهم و با هدف آموختن مطالبی نگاشته می شوند نه مطالب سرگرم کننده و وقت پر کن .

پس از این به بعد هر کتابی که دارای مطالب مهم و کلیدی و آموزنده است را یکبار و برای آخرین بار مطالعه می کنید و این مستلزم مطالعه همراه با یاداشت برداری است . یاداشت برداری هم به این صورت است که شما کلمات کلیدی و نکته های مهم را یادداشت کنید . و اینکه چگونه کلمات کلیدی را از غیر کلیدی تشخیص دهیم و آموزش مطالعه با ماندگاری طولانی به زودی ارائه خواهد شد.

ویژگی های کلمات و نکات کلیدی و فوائد یادداشت برداری کلمه یا نکات کلیدی همچون نامش مانند کلیدی می ماند که بی آن قفل مطلب بسته می ماند . کلمه کلیدی باید خلاصه مطالب باشد و معنی و مغهوم جمله را برساند ، به صورت ابتکاری و خلاقانه و استنباطی باشدو مغز را وادار به فعالیت کند یعنی با دیدن یک نکته ، نکات دیگر مرتبط با آن در ذهن تداعی شود . یادداشت برداری در حین مطالعه فواذد زیادی دارد به عنوان مثال ، از خواب آلودگی و حواس پرتی حین مطالعه جلوگیری می کند ، شما هم حتما تجربه پرت شدن حواس حین مطالعه را دارید این به دلیل منفعل بودن مطالعه است زمانی که حین مطالعه یادداشت برداری می کنید و نکات مهم را یادداشت می کنید ذهن و بدن عملا درگیر مطالعه و فراگیری نکات مهم می شوند که یک مطالعه فعال را ایجاد می کند یادداشت برداری با ایجاد یک مطالعه فعال دقت و تمرکز در حین مطالعه را بالا می برد چرا که تمام تمرکز و حواس شما در پی یادداشت نکات کلیدی است و فرصتی برای حواس پرتی باقی نمی ماند .

فایده دیگر یادداشت برداری ، آسان شدن یادگیری ، نگهداری و یاد آوری نکات مهم و کلیدی است ، با این روش شما از یادگیری و نگهداری و یادآوری همه مطالب معاف می شوید با این مزیت که تمام مطالب را با حجم کمتر ، دقت بیشتر ، یادگیری آسان تر ، نگهداری طولانی تر و یادآوری راحت تر در ذهن خواهید داشت . دیگر مزیت و فایده یادداشت برداری صرفه جویی در وقت است ؛ همان طور که اشاره شد معمولا به طور متوسط 10 درصد مطالب یک کتاب مهم و مفید هستند البته به طور متوسط چرا که بعضی از کتابها مثلا کتاب ها ی علوم زیستی با همه زیر شاخه ها و گرایش هایش نثل زیست شناسی دارای نکات بسیار زیادی هستند که شاید بیش از 30 درصد مطالب مفید و مهم باشد اما اما از سوی دیگر کتابهای دیگر هم هستند که کمتر از 10 درصد مطالب مهم دارند ؛ زمانی که نکات مهم یادداشت برداری شوندبرای مرور کردن مطالب به جای مرور تمام مطالب با مرور نکات کلیدی صرفه جویی قابل توجهی در زمان خواهد شد . فایده دیگر یادداشت برداری ، فعال کردن ذهن است ؛ زمانی که با دیدن یک نکته چندین نکته را به خاطر می آورید باعث فعال شدن ذهن و تقویت حافظه می شود دیگر فایده یادداشت برداری نکات کلیدی ، حذف مطالب اضافی است ، چرا نکات مانند حلقه زنجیر به هم وصلند و با یاد آوری یک نکته خود به خود حلقه بعدی زنجیر که نکته بعدی است یادآوری می شود اما زمانی که مطالب اضافی هم همراه نکات کلیدی باشند باعث فاصله افتادن بین این حلقه های زنجیر می شوند و با از هم گسیختگی این زنجیر میزان فراموشی مطالب به حد اقل می رسد .

پس مزایای یادداشت برداری عبارتند از :

1-جلوگیری از حواس پرتی

2-افزایش دقت و تمرکز

3- آسان تر بودن یادگیری نکات کلیدی از یادگیری همه مطالب

4- صرفه جویی در وقت به هنگام مطالعه

5- باعث فعال شدن ذهن و تقویت حافظه می شود

6- میزان فراموشی به حر اقل می رسد به طور کلی یک مطالعه فعال و پویا و هدفمند مطالعه ای است که همراه با یادداشت برداری باشد و نکات مهم و کلیدی مطالب یادداشت شوند .

به یک مثال ساده توجه کنید برای اینکه ببینید اساسا چگونه باید کلمه کلیدی را از غیر کلیدی تشخیص داد

. (1) علی از اداره آمد ،

(2) سوار اتوبوس شد .

(3) در راه خانه میوه خرید ،

(4) و مورد تشویق مادرش قرار گرفت .

این عبارت چند جمله ای که از تعدادی جمله تشکیل شده و ما می خواهیم کلمات کلیدی و غیر کلیدی آن را جدا کنیم ، گفتیم کلمه کلیدی کلمه ای است که با یاد آوری آن چند کلمه دیگر تداعی شود مغز را مجبور به فعالیت کند و معنی و مفهوم جمله را برسانند . خلاصه یا این مطلب نباشد و گاهی هم به صورت خلاقانه ، ابتکاری و استنباطی باشد ؛ با توجه به این مطلب در جمله (1) کلمات ( از و آمد ) اضافی هستند در جمله ( سوار اتوبوس شد ) کلمات ( سوار و شد ) اضافی اند در جمله(3) کلمات ( در، راه، خانه و خرید ) اضافی هستند و در جمله آخر کلمانت ( و مورد ، مادرش و قرار گرفت ) اضافیند . پس از این چهار جمله پنج کلمه ( علی ، اداره ، اتوبوس ، میوه و تشویق ) کلیدی و مهم هستند و چون ما یک بار این جملات را دیده ایم با دیدن این کلمات کلمات اضافی هم دیده می شوند ولی چرا ؟ چون یک بار این عبارات را دیده ایم و یک ذهنیت قبلی نسبت به ین کلمات پیدا کرده ایم اما همین کلمات را اگر فردی دیگر که تا به حال عبارات مربوط را ندیده ، ببیند ، هیچ مفهومی درک نخواهد کرد ؛ این روش ، روش خوبی است و همه فوائد یادداشت برداری نکات کلیدی را که اشاره شد داراست اما ما همیشه که به این صورت نمی توانیم عمل کنیم ، مطالب که محدود نیست ، یک صفحه یا دو صفحه که مطالعه نمی کنیم ، یک کتاب یا دو کتاب نیست شاید ده ها کتاب باشد که باید بخوانیم که نکات آنها را هم باید یادداشت کنیم و مطالب زیادی بیاموزیم ، از این رو این روش نسبت به روش خواندن بدون فراموشی که در آینده به آن می پردازیم کارایی کمتری دارد و مقدمه ای است بر خواندن بدون فراموشی ، که در آن روش با یک بار خواندن تمام مطالب را می آموزید و هر سوالی که از شما بپرسند پاسخ می دهید ، اما فراموش نکنید تمام این تمرینات که می گوییم برای رسیدن به ذهن برتر و مطالعه بدون فراموشی باید تمرین شود و مرحله به مرحله پیش بروید مانند پله های نردبان ؛ افرادی که زیاد با مطالعه سر و کار دارند دانستن این تکنیک برایشان مانند تفنگی برای غار نشینان است . همیشه به ما گفته اند که درس بخوانید ومطالعه کنید اما هیچ گاه نگفته اند که چگونه بخوانیم ؟ چگونه بخوانیم که سریعتر و همیشگی تر بیاموزیم و مطالب را کاملتر و سریعتر به یاد آوریم .

پس خصوصیات کلمات یا عبارات کلیدی عبارتند از :

1- خلاصه یا عین مطلب نیست .

2- معنی و مغهوم جمله را می سازد .

3- با دیدن آن چند کلمه دیگر تداعی می شوند .

4- مغز را وادار به فعالیت می کنند .

5- به صورت ابتکارانه و خلاقانه و استنباطی است.

فراموشی چیست؟ همه ما در زندگی روزمره خود مواردی را سراغ داریم که نتوانسته باشیم مطلب ، اسم فرد یا مکان خاص و یا اطلاعات دیگری را یادآوری کنیم. شاید بسیار پیش آمده باشد که مدتها به دنبال دسته کلید یا وسائل شخصی دیگر خود گشته باشیم و خیلی موراد دیگر. همه اینها مواردی جزئی از اختلال در عملکرد حافظه را نشان می‌دهد که تحت تاثیر عوامل مختلف ممکن است بوجود بیاید. این عوامل هرچه باشد، آنچه که برای ما پیش آمده این است که نتوانسته‌ایم به اطلاعاتی که مطمئن از دانستن آنها هستیم، دست پیدا کنیم. به عبارتی حافظه نتوانسته به اطلاعاتی که قبلا ذخیره کرده‌ایم، دسترسی پیدا کند.

پدیده‌ای که همه آن را با عنوان فراموشی می‌شناسیم که در بسیاری موارد هم نتایج ناگواری به بار می‌آورد، مثل کم شدن نمره امتحانی. علل فراموشی فراموشی به علل مختلفی ممکن است اتفاق بیافتد. اکثر فراموشی‌های عادی روزمره مربوط به مراحل حافظه می‌باشند. وجود مشکل در هر یک از مراحل ، یادآوری اطلاعات را با مشکل مواجه خواهد ساخت. نظریات جدید حافظه به این مطلب تاکید دارند و فراموشی را ناشی از احتمال خطا در یک یا چند مرحله از مراحل سه گانه حافظه می‌دانند. مراحل حافظه رمز گردانی ، اندوزش و بازیابی را شامل می‌شود و می‌دانیم که در مرحله رمز گردانی سپردن اطلاعات به حافظه اتفاق می‌افتد. در مرحله اندوزش نگهداری اطلاعات در حافظه و در مرحله بازیابی فراخوانی اطلاعات از حافظه. خطای حافظه در هر یک از این مراحل مشکل فراموشی را به بار خواهد آورد. چنانچه خطایی در مرحله رمزگردانی یا سپردن اطلاعات به حافظه اتفاق بیافتد، در واقع به این معنی است که حافظه شرائط لازم برای رمزگردانی اطلاعات به نحو مناسب نداشته است. ممکن است کمبود توجه در حین سپردن اطلاعات به حافظه عامل این خطا باشد. ما زمانی که می‌خواهیم مطلبی را به حافظه خود بسپاریم، به آن توجه می‌کنیم.

توجه ما رمزگردانی و سپردن آن را به حافظه امکان‌پذیر می‌سازد. ما خیلی از مطالبی را که می‌شنویم، اما به آن توجه نمی‌کنیم، فراموش می‌کنیم. به عبارتی تنها مطالبی که مورد توجه ما قرار می‌گیرد، به حافظه سپرده می‌شود. در غیر این صورت حافظه ما در هر لحظه در مقابل سیلی از اطلاعات قرار می‌گرفت که چندان ضرورتی هم برای ما نداشتند. زمانی که خطا در مرحله اندوزش اتفاق می‌افتد، به این معنی است که اطلاعات به شیوه درست و کاملی ذخیره نشده‌اند و یا در جای مناسب خود قرار نگرفته‌اند. یکی از عواملی که اندوزش اطلاعات را میسر می‌سازد، مرور ذهنی است.

مرور ذهنی به نیرومند شدن اطلاعات در حافظه کمک می‌کند و دوام آنها را در حافظه طولانی‌تر می‌سازد. بنابراین بدون مرور ذهنی اطلاعات از حافظه محو شده و دسترسی به آنها ناممکن می‌گردد. عامل دیگر که در مرحله اندوزش اتفاق می‌افتد و فراموشی را سبب می‌شود، جانشینی است، زمانی که اطلاعات جدید جای اطلاعات قدیمی را می‌گیرد و علت آن اغلب به گنجایش حافظه به خصوص در حافظه کوتاه مدت مربوط است. گنجایش حافظه کوتاه مدت معمولا محدود است و برای استفاده حداکثر از آن شگردهایی مورد استفاده قرار می‌گیرد، مثل روش تقطیع. در هر زمانی که اطلاعاتی که قصد اندوزش آنها را داریم، فراتر از گنجایش حافظه باشد، ذخیره نخواهد شد یا ناچارا اطلاعات قبلی را از بین خواهد برد. در مرحله بازیابی نیز عواملی مثل تداخل و عوامل هیجانی ، یادآوری اطلاعات را با مشکل مواجه می‌سازند.

زمانی که در حافظه ما اطلاعات مختلفی با نشانه مشترکی ذخیره شده باشند، به هنگام استفاده از آن نشانه برای بازیابی یکی از اطلاعات اطلاعات دیگر به ذهن خواهند آمد و مزاحم بازیابی اطلاعات مورد نظر خواهند شد. برای مثال اگر شماره تلفن جدید دوست خود را یاد بگیرید، بعد از مدتی یادآوری شماره تلفن قبلی او برایتان مشکل خواهد بود. به این علت که نام دوست شما نشانه‌ای است که برای شماره تلفن فعلی او و شماره تلفن قبلی او نشانه مشترکی است و یادآوری یکی از آنها با این نشانه با مشکل همراه خواهد بود.

فراموشی به عنوان یک اختلال فراموشی‌های مربوط به مسائل جزئی زندگی روزمره هر از چند برای تمام افراد اتفاق می‌افتد و جای هیچ‌گونه نگرانی ندارد، اما در برخی افراد شدت فراموشی یا موضوعات مربوط به فراموشی طوری است که نمی‌توان آن را حالتی طبیعی تلقی کرد. افراد افسرده و افراد مضطرب معمولا با درجات شدیدتری از فراموشی مواجه هستند و اغلب بیش از دیگران در مسائل روزمره زندگی دچار فراموشی می‌شوند.

از ناراحتیهای اساسی آنها که نزد روانپزشک یا روان شناس از آن گله می‌کنند، مشکل حافظه‌شان است که مشکلات زیادی را برای آنها ایجاد می‌کند. گاهی اوقات فراموشی در اثر ضایعات مغزی اتفاق می‌افتد که معمولا به دنبال یک سانحه مثل تصادف است، دیده می‌شود. در این حالت بیمار ممکن است بخشی از اطلاعات مربوط به زندگی خود را فراموش کند. این فراموشی ممکن است فراموشی پیش گستر یا پس گستر باشد. در نوع دیگری از فراموشی که بسیار هم نادر است، هیچ علت جسمی خاصی وجود ندارد، ولی فرد با فراموشی گسترده‌ای مواجه است. بطوری که ممکن است فرد تمام اطلاعات مربوط به بخشی از زندگی خود را بطور کامل فراموش کند. این نوع از فراموشی معمولا دلایل روان شناختی دارد و به آن فراموشی روانزاد گفته می‌شود. گاه یک هیجان شدید ، یک شوک عصبی و … دلیل این نوع فراموشی است.

نوع دیگری از فراموشی تحت عنوان آلزایمر شناخته می‌شود که معمولا در سنین بالاتر اتفاق می‌افتد و علل ژنتیکی برای آن شناخته شده است. درمان فراموشی برای فراموشی‌هایی که به صورت روزمره اتفاق می‌افتند و یا برای جلوگیری از وقوع فراموشی در مطالب درسی و … معمولا روشهای بهسازی حافظه مفید خواهد بود. در این روشها مواردی آموزش داده می‌شود که فرد با استفاده از آنها می‌تواند مراحل رمزگردانی ، اندوزش و بازیابی اطلاعات را با دقت و سهولت بیشتری انجام دهد. زمانی که فراموشی به عنوان نشانه یک اختلال روانی دیگر مثل اضطراب و افسردگی است، معمولا با درمان این نوع اختلالات مشکل فراموشی نیز حل خواهد شد و برای اختلال فراموشی ناشی از ضایعات مغزی ، فراموشی روانزا و آلزایمر روشهای اختصاصی‌تر به صورت درمان پزشکی و روان درمانی استفاده می‌شود.

منبع : سایت رشد

چرا در غذاى جان و روان خویش تعقل نمینمایند چرا مردم موقع غذا خوردن در شب چراغ روشن میکنند تا با چشم خود ببینند چه طعامى میخورند ولى در تغذیه روانى خود همت ندارند که چراغ عقل را با شعله علم روشن کنند تا از غذاى آلوده مصون بمانند

بی شک هیچ یک از ادیان اسمانی به مانند اسلام به ارزش علم و معرفت تاکید ننموده است. ایات و احادیث فراوانی در خصوص ارزش علم اموذی وجود دارد . کتاب وسیله بی بدیل برای انتقال معارف بشری است .

حتی علی رغم پیشرفت علوم و وجود لوح های فشرده جایگاه کتاب متزلزل نشده است . البته پر واضح است نزد پژوهشگران و دانشجویان و طلاب گرامی کاربرد اسان لوح های فشرده ستودنی است. اما ارتباط انسان و کتاب گویی ارتباطی عاطفی است و خواهان کنار نهادن ان نمیباشد . کتاب فرهنگ علم اموزی را برای کودکان ما بیش از هر وسیله ای زنده نگاه میدارد. خریدن کتابی کوچک اما غنی معارف فراوانی را به کودکان ما انتقال میدهد که بدیلی برای ان نمیتوان یافت. گوشه اتاق خود را با قفسه کتابی مزین میکنیم و تو گویی تاریخ و معارف اسمانی را به خانه خود راه میدهیم. بشر با مقوله نوشتار و کتاب هویت خود را زنده نگه داشت است. فرهنگ هر کشور با کتب ان در ارتباط است و کتاب بخش از فرهنگ هر کشور است. تلاش کنیم کودکان خود را با کتاب دوست کنیم .

کتاب اگر به معارف حقیقی ملبس باشد دوستی است که جز برکت به بار نمی اورد. دوستی که نه بدی میکند و خواست زیادی دارد تنها میخواهد که او را خوانده و سعادت خود را رقم زنیم. میزانی است برای محاسبه خود و دوستی برای امر به معروف و نهی از منکر. ارزش هر انسان به همان چیزی است که او را دوست دارد . ارزشمندترین انسان، دوستداران خداوند هستند و دوست داشتن خداوند به شناخت و معرفت به مقام خداوند است.

قِیمَةُ کُلِّ امْرِئٍ مَا یُحْسِنُه‏ (الإرشاد فی معرفة حجج الله على العباد، ج‏1، ص: 300). وَ أَکْثَرُ النَّاسِ قِیمَةً: أَکْثَرُهُمْ عِلْماً. وَ أَقَلُّ النَّاسِ قِیمَةً: أَقَلُّهُمْ عِلْماً. ( الأربعون حدیثا، ص: 55). کتاب دوستی است که در دوران تنهایی با ما است و در دوران کهولت سن نیز یار ما است. قران مجید عالمان را از غیر عالمان متمایز میکند و صریحا اعلام میکند : قُلْ هَلْ یَسْتَوِی الَّذِینَ یَعْلَمُونَ وَ الَّذِینَ لا یَعْلَمُونَ إِنَّما یَتَذَکَّرُ أُولُوا الْأَلْبابِ اى رسول معظّم، بمردم بگو: آیا کسانى که عالمند با اشخاص غیر عالم یکسانند؟ هرگز چنین نیست. افراد عاقل و خردمند به این تفاوت اساسى توجّه دارند.

در ادامه به برخی از کمالات عالمان در احادیث اشاره خواهد شد : در علم و ادب بکوشید چه آنکه عالم، عزیز و گرانقدر است، اگر چه به خاندان بزرگى منتسب نباشد، اگر چه فقیر بى‏بضاعت باشد، و اگر چه جوان باشد. اطاعت از فرمان الهى و پرستش ذات اقدس او بر اثر علم است، خیر دنیا و آخرت در پرتو علم بدست مى‏آید، و شرّ دنیا و آخرت از جهل و نادانى دامنگیر انسان مى‏شود. شایسته مرد عاقل آنست که نظر صائب خردمندان را بر اندیشه خود بیفزاید و دانش خویش را بعلم دانشمندان پیوند دهد. خوشبخت و رستگار کسى است که علم و عملش، دوستى و دشمنیش، گرفتن و رها کردنش، سخن گفتن و سکوتش، رفتار و گفتارش تنها بر اساس رضاى الهى استوار باشد و بر خلاف امر پروردگار قدمى برندارد.

مردان عالم و درس خوانده دو قسمند: اول عالمى که بعلم خود عمل میکند، براى او نجات و رستگارى است،و دیگر عالمى که عملا از دانش خود پیروى نمینماید، او در هلاکت و بدبختى است. شدیدترین عذاب در قیامت براى عالمى است که بعلمش عمل ننموده و دانشش، او را بهره‏مند نکرده باشد. عقل که غریزه اختصاصى انسان و از سرمایه‏هاى طبیعى بشر است با علم‏آموزى و تجربه اندوزى افزایش مى‏یابد.

که تحصیل علم و دانش مایه تقویت و تأیید عقل آدمى است. مطالعه بسیار و پى‏گیر در مسائل علمى، باعث شکفتگى عقل و تقویت نیروى فکر و فهم است. هر آن علمى که مورد تأیید و امضاء عقل نباشد گمراهى و ضلالت است. هر کس از وقایع گذشتگان عبرت بگیرد بینا مى‏شود، کسى که بصیرت و بینائى پیدا کرد مى‏فهمد، و آن کس که فهمید عالم مى‏شود رسول اکرم (ص) مشاهده کرد که در مسجد، دو مجلس تشکیل شده است، یکى مجلس علم که در آن از معارف اسلامى بحث مى‏شود و دیگرى مجلس دعا که در آن خدا را میخوانند. رسول اکرم (ص) فرمود: این هر دو مجلس خوب و مورد علاقه من است. آن گروه دعا میکنند و این گروه درس میخوانند و درس میگویند، ولى گروه علمى برتر و بالاتر از گروه دعا هستند و من از طرف پروردگار براى تعلیم مردم، مبعوث شده‏ام. سپس رسول اکرم (ص) به گروه معلّمین و محصّلین پیوست و با آنان در مجلس علم نشست. علم گنجینه‏هاى کمال است و کلیدهاى آن گنجینه‏ها پرسش کردن است. بپرس آنچه ندانى که ذلّ پرسیدن دلیل راه تو باشد بعزّ دانائى‏ در خردسالى علم بیاموزید تا در بزرگسالى به برترى و سیادت نائل آئید. و نیز فرموده است: کسى که در کوچکى تحصیل علم نکند در بزرگى تقدّم اجتماعى نخواهد داشت.

على (ع) میفرمود: چرا مردم موقع غذا خوردن در شب چراغ روشن میکنند تا با چشم خود ببینند چه طعامى میخورند ولى در تغذیه روانى خود همت ندارند که چراغ عقل را با شعله علم روشن کنند تا از غذاى آلوده مصون بمانند و دچار عوارض نادانى و گناه در عقاید و اعمال خود نشوند(الحدیت-روایات تربیتى، ج‏2، ص: 17).

قال الحسن بن علىّ (ع) :تعجب میکنم از کسانى که در غذاى جسم خود فکر میکنند ولى در امور معنوى و غذاى جان خویش تعقل نمینمایند، شکم را از طعام مضرّ حفظ میکنند ولى باک ندارند که افکار پلیدى در روان آنها وارد شود

برای مبارزه با این روحیه و کاهش یا از بین بردن آن باید با توجه به هر یک از عوامل تاثیرگذار، راه و روش مناسب و راه کار عملی خاصی را اتخاذ کرد عوامل مختلفی همچون، نداشتن هدف، نداشتن برنامه صحیح، ضعف و سستی اراده، داشتن افکار منفی و عدم توجه به توانایی‌ها و استعدادهای خویش، خودکم بینی و غیره در ایجاد کم حوصلگی نقش دارند. بنابراین برای مبارزه با این روحیه و کاهش یا از بین بردن آن باید با توجه به هر یک از عوامل تاثیرگذار، راه و روش مناسب و راه کار عملی خاصی را اتخاذ کرد، بدین منظور به نکات و مطالب زیر توجه کنید:

1 - قبل از هر چیز با توجه به توانایی‌ها و استعدادهای خویش هدفی معقول و قابل دسترسی و مطابق با شرایط و امکانات موجود برای خود ترسیم کنید.

2 - به منظور رسیدن به هدف مورد نظر از یک برنامه مدون و جدول زمان بندی شده‌ای استفاده کنید و خود را مقید به انجام آن کنید.

3 - اگر افکار منفی و احساس ضعف و خودکم بینی باعث کم حوصلگی شما شده است، با به خاطر آوردن توانایی‌ها و استعدادها و موفقیت‌های گذشته خویش و توجه به نقاط قوت زندگی، یاس و نا امیدی نسبت به آینده را به امیدواری و خوشبینی نسبت به آینده تبدیل کنید.

4 - یاد خدا و توجه و توکل به ذات مقدس لایزال الهی و طلب کمک و یاری از او نقش موثری در ایجاد آرامش و امید به آینده دارد، بنابراین یاد و توجه و توکل به خداوند را در انجام کارها فراموش نکنید.

5 - باید علل و عوامل ضعف اراده خویش را بشناسید. توجّه کنید ضعف اراده غالبا در عدم اعتماد به بینش و تفکر، عدم شناخت خویش، با ارزش تلقى نکردن خود، عدم امنیت روانى، عدم تدبیر عقلانى در تشخیص امور و تمیز دادن امور از هم، شکست‏هاى گذشته و عوامل باز دارنده رشد و قوت نفس مانند محرومیت، سرزنش و رنج‏هاى مستمر ریشه دارد. زدودن هر یک از این عوامل در پرتو سرمایه گزارى و برنامه ریزى ممکن است.

6 - باید باور کنید مانند دیگر انسان‏ها از توانمندى‏هاى بسیار برخوردارید. فراموش نکنید نقاط قوت انسان از نقاط ضعفش بیش‏تر است. تصمیم خوب در پرتو تکیه بر قوت‏ها، جبران ضعف‏ها و احساس توانمندى شکل مى‏گیرد.

7 - بکوشید براى هر رفتارى انگیزه‏اى قوى داشته باشید و به ویژه از آثار مثبت تصمیم‏گیرى‏ها و رفتارهاى خاص خویش به طور کامل آگاه شوید.

8 - در موقعیتى که به سرزنش و متهم شدن به ناتوانى و ناپختگى می‏انجامد، قرار نگیرید. براى تصمیم‏گیرى‏ها و اقدامات خویش امنیت روانى فراهم آورید تا بتوانید به آرامى در برابر دیگران یا همراه آنان ابراز وجود کنید و برجستگى فکرى و فعالیت به جا را از طریق تصمیم آشکار سازید.

9 - در برابر اراده پولادین انسان همه سختى‏ها آسان مى‏شود. به استقبال کارهاى به ظاهر دشوار بروید و به خود تلقین کنید مى‏توانید در این امور درست تصمیم بگیرید و افتخار موفقیت در انجام آن‏ها را به دست آورید.

10 - از خواب زیاد، پرخورى و دیگر اسباب تنبلى و سستى اراده بپرهیزید.

11 - تردید در تصمیم‏گیرى و تاخیر در عمل سبب از دست رفتن منافع معنوى و مادى فراوان مى‏شود و زیان‏هاى بسیار را به ارمغان مى‌آورد.

12 - تصمیمات به جا و پر ارزش گذشته‏ خود را به یاد ‌آورید و توجه کنید که چون گذشته براى انجام دادن کارهاى مهم آمادگى دارید.

13 - در تصمیم‏ها و فعالیت‏هاى اسوه ‏ها دقت کنید، در همسان‌سازى و الگوپذیرى جدى باشید تا جرات انجام کار یابید و توان تصمیم‏ گیرى و اجرا در شما تقویت شود.

14 - ورزش مستمر و منظم را که در تقویت اراده بسیار موثر است، فراموش نکنید. 15 - با تصمیم‏هاى آسان در کارهاى ساده، به تدریج خود باورى و توانمندى را در خویش پدید آورید و راه را براى تصمیم ‏گیرى در امور مشکل و پیچیده هموار سازید.

به افراد ترسوو سازش کار نباید اعتماد کرد

یکی از ویژگی های مهم کارگزاران حکومت اسلامی داشتن روحیه شجاعت و ایستادگی در برابر دشمن است .امیر المومنین (ع) می فرمایند:

فرمان خدا را تنها کسی می تواند اجرا کند که نه سازشکار باشد ونه تسلیم و ذلیل (در مقالا دیگران) و نه پیروی از طمعها کند (نهج البلاغه حکمت 110)

در واقع باید گفت به افرادی که برنامه اصلی شان برای اداره کشور در مواجهه با دشمن چیزی غیر از ایستادگی در برابر دشمن باشد نباید اعتماد کرد.چرا که حکومت اسلامی برای دفع شر دشمنانی که با اصل اسلام انقلابی مشکل دارند راهی جز مایوس کردن دشمنان ندارند .تنها با مایوس شدن دشمن است که تا زمانی که مسلمانان دست از دین و آرمان و استقلالشان برندارند و کاملا ازدشمن تبعیت نکنند و وابسته به او نباشند او نیز از اسیب رساندن به مسلمانان دست بر نمی دارد:

ولن ترضی عنک الیهود و لا النصاری حتی تتبع ملتهم . هرگز یهود و نصاری از تو راضی نخواهند شد (تا به طور کامل تسلیم خواسته های آنها شوی و از آیین آنان پیروی کنی .بقره 120