چرا در غذاى جان و روان خویش تعقل نمینمایند چرا مردم موقع غذا خوردن در شب چراغ روشن میکنند تا با چشم خود ببینند چه طعامى میخورند ولى در تغذیه روانى خود همت ندارند که چراغ عقل را با شعله علم روشن کنند تا از غذاى آلوده مصون بمانند

بی شک هیچ یک از ادیان اسمانی به مانند اسلام به ارزش علم و معرفت تاکید ننموده است. ایات و احادیث فراوانی در خصوص ارزش علم اموذی وجود دارد . کتاب وسیله بی بدیل برای انتقال معارف بشری است .

حتی علی رغم پیشرفت علوم و وجود لوح های فشرده جایگاه کتاب متزلزل نشده است . البته پر واضح است نزد پژوهشگران و دانشجویان و طلاب گرامی کاربرد اسان لوح های فشرده ستودنی است. اما ارتباط انسان و کتاب گویی ارتباطی عاطفی است و خواهان کنار نهادن ان نمیباشد . کتاب فرهنگ علم اموزی را برای کودکان ما بیش از هر وسیله ای زنده نگاه میدارد. خریدن کتابی کوچک اما غنی معارف فراوانی را به کودکان ما انتقال میدهد که بدیلی برای ان نمیتوان یافت. گوشه اتاق خود را با قفسه کتابی مزین میکنیم و تو گویی تاریخ و معارف اسمانی را به خانه خود راه میدهیم. بشر با مقوله نوشتار و کتاب هویت خود را زنده نگه داشت است. فرهنگ هر کشور با کتب ان در ارتباط است و کتاب بخش از فرهنگ هر کشور است. تلاش کنیم کودکان خود را با کتاب دوست کنیم .

کتاب اگر به معارف حقیقی ملبس باشد دوستی است که جز برکت به بار نمی اورد. دوستی که نه بدی میکند و خواست زیادی دارد تنها میخواهد که او را خوانده و سعادت خود را رقم زنیم. میزانی است برای محاسبه خود و دوستی برای امر به معروف و نهی از منکر. ارزش هر انسان به همان چیزی است که او را دوست دارد . ارزشمندترین انسان، دوستداران خداوند هستند و دوست داشتن خداوند به شناخت و معرفت به مقام خداوند است.

قِیمَةُ کُلِّ امْرِئٍ مَا یُحْسِنُه‏ (الإرشاد فی معرفة حجج الله على العباد، ج‏1، ص: 300). وَ أَکْثَرُ النَّاسِ قِیمَةً: أَکْثَرُهُمْ عِلْماً. وَ أَقَلُّ النَّاسِ قِیمَةً: أَقَلُّهُمْ عِلْماً. ( الأربعون حدیثا، ص: 55). کتاب دوستی است که در دوران تنهایی با ما است و در دوران کهولت سن نیز یار ما است. قران مجید عالمان را از غیر عالمان متمایز میکند و صریحا اعلام میکند : قُلْ هَلْ یَسْتَوِی الَّذِینَ یَعْلَمُونَ وَ الَّذِینَ لا یَعْلَمُونَ إِنَّما یَتَذَکَّرُ أُولُوا الْأَلْبابِ اى رسول معظّم، بمردم بگو: آیا کسانى که عالمند با اشخاص غیر عالم یکسانند؟ هرگز چنین نیست. افراد عاقل و خردمند به این تفاوت اساسى توجّه دارند.

در ادامه به برخی از کمالات عالمان در احادیث اشاره خواهد شد : در علم و ادب بکوشید چه آنکه عالم، عزیز و گرانقدر است، اگر چه به خاندان بزرگى منتسب نباشد، اگر چه فقیر بى‏بضاعت باشد، و اگر چه جوان باشد. اطاعت از فرمان الهى و پرستش ذات اقدس او بر اثر علم است، خیر دنیا و آخرت در پرتو علم بدست مى‏آید، و شرّ دنیا و آخرت از جهل و نادانى دامنگیر انسان مى‏شود. شایسته مرد عاقل آنست که نظر صائب خردمندان را بر اندیشه خود بیفزاید و دانش خویش را بعلم دانشمندان پیوند دهد. خوشبخت و رستگار کسى است که علم و عملش، دوستى و دشمنیش، گرفتن و رها کردنش، سخن گفتن و سکوتش، رفتار و گفتارش تنها بر اساس رضاى الهى استوار باشد و بر خلاف امر پروردگار قدمى برندارد.

مردان عالم و درس خوانده دو قسمند: اول عالمى که بعلم خود عمل میکند، براى او نجات و رستگارى است،و دیگر عالمى که عملا از دانش خود پیروى نمینماید، او در هلاکت و بدبختى است. شدیدترین عذاب در قیامت براى عالمى است که بعلمش عمل ننموده و دانشش، او را بهره‏مند نکرده باشد. عقل که غریزه اختصاصى انسان و از سرمایه‏هاى طبیعى بشر است با علم‏آموزى و تجربه اندوزى افزایش مى‏یابد.

که تحصیل علم و دانش مایه تقویت و تأیید عقل آدمى است. مطالعه بسیار و پى‏گیر در مسائل علمى، باعث شکفتگى عقل و تقویت نیروى فکر و فهم است. هر آن علمى که مورد تأیید و امضاء عقل نباشد گمراهى و ضلالت است. هر کس از وقایع گذشتگان عبرت بگیرد بینا مى‏شود، کسى که بصیرت و بینائى پیدا کرد مى‏فهمد، و آن کس که فهمید عالم مى‏شود رسول اکرم (ص) مشاهده کرد که در مسجد، دو مجلس تشکیل شده است، یکى مجلس علم که در آن از معارف اسلامى بحث مى‏شود و دیگرى مجلس دعا که در آن خدا را میخوانند. رسول اکرم (ص) فرمود: این هر دو مجلس خوب و مورد علاقه من است. آن گروه دعا میکنند و این گروه درس میخوانند و درس میگویند، ولى گروه علمى برتر و بالاتر از گروه دعا هستند و من از طرف پروردگار براى تعلیم مردم، مبعوث شده‏ام. سپس رسول اکرم (ص) به گروه معلّمین و محصّلین پیوست و با آنان در مجلس علم نشست. علم گنجینه‏هاى کمال است و کلیدهاى آن گنجینه‏ها پرسش کردن است. بپرس آنچه ندانى که ذلّ پرسیدن دلیل راه تو باشد بعزّ دانائى‏ در خردسالى علم بیاموزید تا در بزرگسالى به برترى و سیادت نائل آئید. و نیز فرموده است: کسى که در کوچکى تحصیل علم نکند در بزرگى تقدّم اجتماعى نخواهد داشت.

على (ع) میفرمود: چرا مردم موقع غذا خوردن در شب چراغ روشن میکنند تا با چشم خود ببینند چه طعامى میخورند ولى در تغذیه روانى خود همت ندارند که چراغ عقل را با شعله علم روشن کنند تا از غذاى آلوده مصون بمانند و دچار عوارض نادانى و گناه در عقاید و اعمال خود نشوند(الحدیت-روایات تربیتى، ج‏2، ص: 17).

قال الحسن بن علىّ (ع) :تعجب میکنم از کسانى که در غذاى جسم خود فکر میکنند ولى در امور معنوى و غذاى جان خویش تعقل نمینمایند، شکم را از طعام مضرّ حفظ میکنند ولى باک ندارند که افکار پلیدى در روان آنها وارد شود