بسم الله الرحمن الرحیم
امیر المومنین علیه السلام در نهج البلاغه در روایتی می فرمایند:
الْغِیبَةُ جُهْدُ الْعَاجِز.
غیبت کردن کارِ شخص ناتوان و عاجز است

چند‌نکته‌در‌مورد‌غیبت:

1.یکی از گناهان کبیره غیبت است و غیبت به نظر اکثر مراجع یعنی انسان عیب پنهانی کسی را در غیاب و پشت سرش نزد دیگری بیان کند هر چند بیان‌عیب‌به قصد اهانت و پایین آوردن شخصیت آن فرد نباشد.(اکثر مراجع مخالف رهبری حضرت امام‌: غیبت به قصد تنقیص و عیب جویی باشد.بهجت:عیب به طوری باشد که چنانچه غیبت شونده،بشنود ناراحت می شود)

2.در حرام بودن عیب مخفی ، فرقی ندارد عیب در بدنش باشد‌یا آنکه در رفتار یااخلاق یا سخنان و گفتارش باشد و همچنین فرقی نمی‌کند عیب طرف ‌را ‌بگوید یا بنویسد یا تصویر و فیلمش را پخش کند .(مشهور؛ استفتائات مکارم ج1 س 552، ج1 س 554، ج3 س 486)
3-.همانطوری که غیبت کردن حرام است، چنانچه انسان غیبت‌را‌شنید‌در صورت شرایط نهی از منکر باید نهی از منکر کند یا‌صحبت دیگری به میان آورده شود تا غیبت قطع شود.

4.‌هرکسی مرتکب این گناه شده باید توبه کند.برخی از مراجع عظام (مثل مرحوم آیت الله بهجت ومقام معظم رهبری) می‌فرمایند: انسان از شخصی که از او غیبت نموده باید حلالیت بطلبد‌بشرطی‌که مفسده ای بر آن مترتب نشود مثلا سبب کدورت نگردد و اگر حلالیت طلبیدن‌مفسده دارد همین که برای او از خدا طلب آمرزش کند کافی است.

(استفتائات بهجت ج 4ص 562س 6475 و توضیح المسانل مراجع ج 2‌ص 833م 31 و خویی و تبریزی رساله 2824، استفتائات امام ج3 س 59-58 حضرات امام، استفتائات س 9و 16و53-مکارم، استفتائات ج 1س 552- فاضل‌ جامع الاحکام ج 1‌س 982، منهاج سیستانی ج1ص 17)

پیام هفته: گفتار نیک داشته باشیم .                                     1/2/97

الْقَوْلُ الْحَسَنُ يُثْرِى الْمالَ وَ يُنْمِى الرِّزْقَ وَ يُنْسِئُ فِى الاَجلِ وَ يُحَبِّبُ اِلَى الاهْلِ وَ يُدْخِلُ الْجَنَّةَ؛

گفتار نيك، ثروت را زياد و روزى را فراوان مى ‏كند، مرگ را به تأخير مى‏ اندازد، انسان را در خانواده

 محبوب مى كندو به بهشت وارد می نماید.                                                              خصال : ص 317، ح

اگر پنجاه سال با ایشان می نشستی، درباره کسی یک کلمه نمی گفت :                                                       

مرحوم آیت اللّه شیخ محمد تقی ستوده (متوفی 1420 هـ.ق) استاد عالیقدر حوزه علمیه قم می فرمود:

 «من وقتی که افراداصرارمی کنند و موعظه ای می خواهند، می گویم: زبان! زبان! باید مواظب زبانتان باشید،

خیلی انسان باید سنجیده حرف بزند مرحوم خوانساری (آیت اللّه العظمی سید احمد خوانساری،

متوفی 1405 هـ.ق) طوری بود که اگر پنجاه سال با ایشان می نشستی، درباره کسی یک کلمه نمی گفت،

یا خود را بر کسی ترجیح نمی داد… ایشان خیلی بر زبانش مسلّط بود. زبان حفظش لازم است، چون

جرم زبان سنگین است .

انتقام جوئي
يعنى كسى كه بدى با انسان كند اگر او نيز در صدد بدى كردن به مثل آنچه او كرده است يا بالاتر برآيد اين انتقام جوئي است، اين حالت تا جايي پيش مي رود كه اگر چه شرعا حرام باشد، باز هم مرتكب آن مي شود، مانند: مكافات غيبت به غيبت، و فحش به فحش، و بهتان به بهتان. و همچنين غير اين‏ها از افعال محرمه. و شكى در حرمت آن نيست.
رسول خدا - صلّى اللّه عليه و آله - فرمودند كه: «اگر مردى تو را سرزنش كند به عيبى كه در تو هست، تو سرزنش مكن او را به آنچه در اوست». و نيز فرمودند: «دو نفر كه يكديگر را دشنام مى‏دهند دو شيطان‏اند كه همديگر را مى‏درند». «روزى در مجلس حضرت رسول - صلّى اللّه عليه و آله - ، شخصى به يكى از صحابه دشنام داد، و او ساكت بود، بعد از آن، او نيز شروع كرد به تلافى آن. حضرت برخاستند و فرمودند كه: فرشته از جانب تو جواب مى‏داد و چون خود به سخن آمدى فرشته رفت و شيطان آمد، و در مجلسى كه شيطان در آن است من نمى‏نشينم». پس بر مرد ديندار لازم است كه هر گاه از كسى نسبت به او ظلمى صادر شود در گفتار يا كردار، اگر از شريعت مقدسه جزائى و انتقامى به جهت آن مقرر است به آن اكتفا كند و از آن تعدى نكند، اگر چه بهتر آن است كه از آن نيز چشم بپوشد و از آن شخص عفو كند. و اگر در شرع، جزاء معيّنى به جهت آن نرسيده است پا از دايره شرع بيرون ننهد. و اگر سخنى بگويد، سخنى باشد كه حرام نباشد، مثل اينكه: در مقابل كسى كه او را مذمت كند يا دشنام دهد و مانند آن از چيزهائى كه در شرع مكافاتى ندارد همين قدر گويد كه: اى بى‏حيا، و اى بد خلق، و اى بى‏آبرو، و اى بى‏شرم - اگر اين صفات را داشته باشد -. يا بگويد خدا جزاى تو را بدهد، يا خدا از تو انتقام كشد، يا تو كيستى كه من جواب تو را گويم، يا اى جاهل، و اى احمق. و اين دروغ نيست، زيرا كه هيچ كس از جهل و حمق خالى نيست.
همچنان كه مروى است كه: «مردم همه در شناختن ذات خدا احمق‏اند». و بهتر اين است كه زبان به اين‏ها نيز نگشايد و حواله آن را به رب الارباب نمايد، زيرا كه بعد از شروع در جواب، خود را نگاهداشتن مشكل است. و اكثر مردم در وقت غضب از ضبط خود عاجزند.

ادامه »

بذله گويي و مزاح يكي از موارد حسن رفتار است ولي بايد توجه داشت كه از جمله آفات زبان كه مانند ديگر آفات آن آثار سوء و عواقب خطرناكي را به دنبال دارد مزاح و شوخي است. به همين جهت، در آداب ديني براي مزاح و شوخ طبعي حدّ و مرزي مشخص شده است كه اگر از آن حد تجاوز كنند آثار نا مطلوبي به بار خواهد آورد. بنابر اين، انسان بايد مالك زبان خود باشد و هنگام مزاح و شوخي بعد مثبت و منفي آن را در نظر بگيرد و حتي الامكان از بذله گويي بپرهيزد، كه هر سخن جايي و هر نكته مقامي دارد. زيرا اگر كسي زندگي خود را با شوخي و بذله گويي سپري كند و در مزاح كردن به حدّ افراط كشيده شود به تدريج در اثر عادت به مزاح در برخورد با مسائل جدّي نيز جدّي نخواهد بود و كسي كه در زندگي و در برابر وظايف خود احساس مسئوليت نكند نمي‏تواند به حال خود و اجتماع مفيد باشد. بديهي است كسي كه روح شوخي و مزاح بر او غلبه كند حسّ واقع بيني را از دست مي‏دهد و آن گونه كه بايد حقايق را درك نمي‏كند و ديگران نيز مطالب او را جدّي تلقّي نمي‏كنند.
آنچه از مجموعه روايات ائمه معصومين _ عليهم السلام _ استفاده مي‏شود اين است كه مزاح و شوخي تا حدّي مطلوب است، زيرا پيشوايان ديني ما به طور مطلق از مزاح نهي نكرده‏اند بلكه شوخ طبعي را به طور نسبي و در شرايط خاص ستوده‏اند و حتّي خود آن بزرگواران گاهي مزاح مي‏كردند، چنانكه رسول خدا _ صلّي اللّه عليه و آله _ فرمود:
«إنّي لأمزح و لا أقول إلا حقّا؛[1] من مزاح مي‏كنم ولي سخني جز حق نمي‏گويم.»
شخصي به نام معمّر بن خلاد مي‏گويد:

ادامه »