محبت و مودّت به سادات
قال الله تبارك و تعالي: قل لا اسئلكم عليه اجراً الّا الموده في القربي.[1]
در امور مختلف، برخي از مسيرها هستند كه نسبت به ساير مسيرها، حالت ميانبُر دارند و چه بسا سرعت و يقين به وصول را بيشتر مينمايند. اين گونه مسيرها در تمام امور تجاري، تحصيلي، سياسي، اخلاقي، معنوي و … يافت ميشود كه مهم در اين مساله، تنبّه و زيركي است و الا چه بسيار توفيقاتي براي انسان ظهور يابد اما در پرده غفلت، بياثر و بلا استفاده قرار گيرد. يكي از اين مسيرهاي معنوي محبت نمودن و تكريم سادات (كه همان فرزندان اهلبيت- عليهم السلام - مي باشند) است.
اين محبت و مودّت به سادات، به قدري اهميت دارد كه علامه حلي(ره)در پايان كتاب قواعد، به پسرش وصيتنامه اي دارد كه در بخشي از آن چنين مي نويسد:
بر تو باد به نيكي با اولاد پيامبر و پيوند با آنان. خدا درباره آنان سفارش مؤكد كرده و دوستي آنان را مزد رسالت قرار داده است. «قل لا اسئلكم عليه اجرا الا الموده في القربي»[2]
پيامبراكرم - صلي الله عليه و آله - در اين زمينه فرموده است :
« اني شافع يوم القيامه لاربعه اصناف، ولو جائوا بذنوب أهل الدنيا: رجل نصر ذريتي و (رجل ) بذل ماله لذريتي عند المضيق و رجل أحب ذريتي باللسان والقلب و رجل سعي في حوائج ذريتي اذا طردوا او شردوا ». [3]
چهار دسته را روز قيامت شفاعت كنم، هر چند با گناه اهل دنيا به صحراي محشر حاضر شوند: آنكه اولاد مرا ياري كند. آنكه از اموالش به اولاد تنگدستم كمك كند. كسي كه با زبان و قلب، آنان را دوست بدارد و آنكه تلاش كند در انجام حوائج و نيازهاي افرادي از ذريه ام كه تبعيد شده و يا رانده شده اند.
امام صادق - عليه السلام - فرمود:
« اذا كان يوم القيامه نادي مناد: ايها الخلائق انصتوا فان محمدا يكلمكم فينصت الخلائق فيقوم النبي (ص) فيقول : يامعشر الخلائق: من كانت له عندي يد او منّه او معروف فليقم حتي اكافيه ، فيقولون بابائنا و امهاتنا و أيّ يد و ايّ منّه و ايّ معروف لنا بل اليد و المنه و المعروف لله و لرسوله علي جميع الخلائق فيقول : بلي من آوي احدا من اهل بيتي او برّهم او كساهم من عري او اشبع جائعهم فليقم حتي أكافيه ، فيقوم اناس قد فعلوا ذلك فياتي النداء من عندالله : يا محمد! يا حبيبي! قد جعلت مكافاتهم اليك فاسكنهم من الجنه حيث شئت فيسكنهم في الوسيله حيث لايحجبون عن محمد (ص) واهل بيته صلوات الله عليهم اجمعين» . [4]
ـ آري پيامبر مكرم اسلام- صلي الله عليه و آله- با آن تلاشها، زحمات و رنجهاي طاقتفرسا و وصف ناشدني، در امر تبليغ دين و نجات مردمان جاهلي از ظلمتها به پاكيها و سعادتهاي دنيوي و اخروي، هنگامي كه تنها اجر و مزد اين رسالت عظيمشان را فقط و فقط مودت و محبت ذيالقربي بيان ميفرمايند، در اينجا ما ديگر نميتوانيم در اهميت و ارزش اين محبت سخن بگوييم.
نكته مهم اين است كه مفسران قرآن، اهلبيت - عليهم السلام- را مصداق اتم و اكمل ذيالقربي دانستهاند،در حالي كه مرتبه بعد از آنها، فرزندانشان يعني سادات بني الزهرا (س) ميباشند.
ـ درباره احترام به سادات و مودت و محبت نسبت به اين عزيزان، به اختصار نكاتي را اشاره مينماييم:
1ـ در بيان اين اهميت، همين بس كه اولاً قرآن كريم به آن اشاره فرموده (مودت ذيالقربي) و ثانياً پيامبر مكرم اسلام - صلي الله عليه و آله - تضمين شفاعت و اجر بهشت را به احسان كنندگان در حق سادات را بشارت دادهاند.
2ـ بزرگاني همچون مرحوم شيخ حسنعلي نخودكي و آيت الله شاه آبادي و بسياري ديگر، مهمترين اميد در بين اعمالشان را، مودت نسبت به فرزندان فاطمه زهرا - سلام الله عليها- بيان كردهاند.
3ـ اين ارزش و جايگاه والايي كه براي محبين و احسان كنندگان به سادات بيان شده، هيچ جاي تعجب ندارد، چرا كه در مرام تمام عاشقان است كه حب به شيي مستلزم حبّ به آثار و لوازم آن شيي است، پس امكان ندارد كسي اهلبيت - عليهم السلام- را دوست بدارد بدون دوست داشتن فرزندان اهلبيت - عليهم السلام- .
4ـ همانگونه كه در روايت اشاره شد، ابراز محبت به سادات فقط دوست داشتن نيست بلكه مودت و محبت، احسان و خدمت، بذل مال و خلاصه هر گونه نصرت و خيرخواهي در حد وسع انسان ميباشد.
5ـ قابل ذكر است كه اين محبت به سادات، تكليف را از خود سادات سلب نميكند و در واقع، محبت آنها نسبت به يكديگر قطعاً اجر و ارزش معنوي خاص خود را به دنبال خواهد داشت.
آري بسياري از عارفان واصل و عاشقان زاهد بودهاند كه از طريق خدمت و محبت به سادات بني الزهراء و به احترام مادرشان حضرت صديقه كبري - سلام الله عليها- عزت دنيا و آخرت را براي خود خريدهاند. خداوند متعال ما را نيز از بيداران اهل معرفت و توفيق يافتگان اين مسير معنوي قرار دهد. انشاءالله
[1] . سوره شوري، آيه23.
[2] . همان.
[3] . وسائل الشيعه ، ج 11، ح5562.
[4] . وسائل الشيعه ، ج11، ح5563.
