چرا مهريه هاي سنگين؟؟
عليرغم تأکيدات مکرر‌اسلام مبني‌بر کم‌بودن مهريه‌زن، اين‌امر از‌طرف مردم ناديده‌انگاشته‌شده و روز‍‌‌‌به‌روزبر‌ميزان‌مهريه افزوده‌مي‌شود که دلايل‌اجتماعي و قانوني‌زيادي را ميتوان براي‌آن در‌نظر‌گرفت، که از‌جمله‌ي‌آن ميتوان به چشم‌و‌هم‌چشمي و رقابت‌خانواده‌ها از نظر اجتماعي و ايجاد تضمين‌زندگي براي دختر از نظر قانوني اشاره کرد که هيچ‌کدام از اينها موجه‌نبوده و در عمل اثبات‌شده‌است که مهريه‌هاي‌سنگين هيچ تضميني براي خوشبختي‌دختر نيست؛ زيرا درصد‌بسياري از طلاق‌ها از نوع خلع است که دختر با بذل‌تمام‌مهريه‌ي‌خود (هر مقدار که باشد) رضايت‌مرد را براي طلاق به‌دست‌مي‌آورد. اين حوادث‌ناگوار نشان‌دهنده‌ي ناکار‌آمدي اين روش براي تضمين‌خوشبختي‌زوجين است.
به‌نظر‌مي‌رسد علت اساسي بالا‌رفتن ميزان‌مهريه به فرهنگ جامعه بر‌مي‌گردد. امّا آنچه بايد مورد‌توجه قرار‌گيرد، اين‌است‌که با وجود آزادي‌طرفين در تعيين ميزان‌مهريه، توانايي‌زوج براي تسليم نيز بايد وجود‌داشته‌باشد در‌غير‌اين‌صورت، توافق در مهريه محکوم‌به‌بطلان خواهد‌بود.
تعريف‌مهريه و انواع‌مهريه:
تعريف‌مهريه: مهريه، مالي است که مرد ملزم است با توجه‌به وقوع‌عقد‌نکاح به‌زن پرداخت‌نمايد. اصل الزام مرد به پرداخت اين مال ناشي از قانون است، امّا مقدار‌آن با توجه‌به توافق‌طرفين يا عرف و عادت و وضعيت‌مالي زن و مرد در موارد‌مختلف، تعيين مي گردد. در‌واقع چون وجود‌مهريه يک‌قاعده آمره است، توافق بر‌خلاف آن قابل‌قبول نيست. به‌همين‌دليل در‌مواردي هم که طرفين از تعيين‌مهر خودداري‌نموده و حتي شرط عدم‌مهر را در‌ضمن عقد‌نکاح گنجانده‌اند، قانون‌گذار صراحتاً به‌جاي مهريه‌ي تعيين‌نشده (مهرالمسمي) مهرالمثل يا مهر‌المتعه را جايگزين‌آن نموده‌است.
انواع‌مهريه: قانون‌مدني در موارد‌مختلف به سه‌نوع‌مهريه تصريح‌کرده و قواعد‌مربوط به آن‌را بيان‌نموده‌است.
1-مهرالمسمي : مهري است که مقدار‌آن توسط طرفين با شخص‌ثالث، هنگام‌عقد يا بعد‌از‌آن تعيين‌مي‌شود. با‌توجه‌به اين‌تعريف زوجين در تعيين مقدار‌مهريه مطابق ماده1080 قانون‌مدني آزاد‌بوده و مي‌توانند هر ميزان را که بخواهند به‌عنوان مهريه تعيين‌نمايند امّا اگر تعيين ميزان‌مهريه به‌زن واگذار‌شده‌باشد با استناد ماده 1090 قانون‌مدني وي حق ندارد بيش از ميزان مهرالمثل براي‌خود مهري تعيين‌کند.
2-مهر المثل: مهري است که با فقدان‌توافق‌طرفين و وقوع‌عقد‌نکاح با در‌نظر‌گرفتن وضعيت‌زوجه از‌نظر اجتماعي و شرافت‌خانوادگي و ساير صفات و مقايسه‌او با اماثل و اقران وي تعيين‌مي‌گردد. قانون‌مدني در‌مواد 1087و1099و1100، موارد استحقاق‌زن نسبت‌به مهرالمثل را بر‌مي‌شمارد.
3-مهر المتعه: مهري است که با فقدان توافق‌طرفين و وقوع‌نکاح، هنگام‌طلاق قبل‌از زناشويي و با‌توجه‌به وضعيت‌مالي‌مرد، براي‌زوجه تعيين‌مي‌گردد. چنانکه ملاحظه‌مي‌شود مهر‌المتعه نيز با مهرالمثل زماني براي‌زوجه در‌نظر گرفته‌مي‌شود که زوجين‌بدون‌تعيين‌مهريه با يکديگر ازدواج‌کرده‌باشند. مهر‌المتعه زماني‌به‌زوجه تعلق مي‌گيرد که طلاق صورت‌گرفته‌باشد امّا استحقاق‌زن نسبت به مهرالمثل منوط‌به وقوع‌طلاق نيست. در‌پايان به جوانان توصيه مي کنيم اولاً دين و اخلاق را مبنا قرار‌دهند و بعداً به فکر مهريه‌هاي خود باشند و حتي براي مشخص‌کردن تعداد‌سکه از الگوهاي‌اسلامي استفاده کنند تا خدا و امام‌زمان(عج) از دست‌ما راضي‌باشند.
نويسنده : محسن کوچکي (کارشناس رشته حقوق)
