عَنْ بُرَيْدِ بْنِ مُعَاوِيَةَ الْعِجْلِيِّ قَالَ: 

قُلْتُ لِأَبِي عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام يَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ أَخْبِرْنِي عَنْ إِسْمَاعِيلَ الَّذِي ذَكَرَهُ اللَّهُ تَعَالَى فِي كِتَابِهِ حَيْثُ يَقُولُ «وَ اذْكُرْ فِي الْكِتابِ إِسْماعِيلَ إِنَّهُ كانَ صادِقَ الْوَعْدِ وَ كانَ رَسُولًا نَبِيًّا» أَ كَانَ إِسْمَاعِيلَ بْنَ إِبْرَاهِيمَ علیهما السلام؟ فَإِنَّ النَّاسَ يَزْعُمُونَ أَنَّهُ إِسْمَاعِيلُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ ع.

فَقَالَ علیه السلام: إِسْمَاعِيلُ مَاتَ قَبْلَ إِبْرَاهِيمَ ع، وَ إِنَّ إِبْرَاهِيمَ ع كَانَ حُجَّةً لِلَّهِ قَائِماً صَاحِبَ شَرِيعَةٍ، فَإِلَى مَنْ أُرْسِلَ إِسْمَاعِيلُ إِذاً؟ قُلْتُ: فَمَنْ كَانَ جُعِلْتُ فِدَاكَ؟

قَالَ ع: ذَاكَ إِسْمَاعِيلُ بْنُ حِزْقِيلَ النَّبِيِّ علیه السلام، بَعَثَهُ اللَّهُ إِلَى قَوْمِهِ، فَكَذَّبُوهُ وَ قَتَلُوهُ وَ سَلَخُوا وَجْهَهُ، فَغَضِبَ اللَّهُ تَعَالَى لَهُ عَلَيْهِمْ، فَوَجَّهَ إِلَيْهِ سَطَاطَائِيلَ مَلَكَ الْعَذَابِ فَقَالَ لَهُ: يَا إِسْمَاعِيلُ أَنَا سَطَاطَائِيلُ مَلَكُ الْعَذَابِ، وَجَّهَنِي رَبُّ الْعِزَّةِ إِلَيْكَ، لِأُعَذِّبَ قَوْمَكَ بِأَنْوَاعِ الْعَذَابِ إِنْ شِئْتَ، فَقَالَ لَهُ إِسْمَاعِيلُ: لَا حَاجَةَ لِي فِي ذَلِكَ يَا سَطَاطَائِيلُ.

فَأَوْحَى اللَّهُ إِلَيْهِ: مَا حَاجَتُكَ يَا إِسْمَاعِيلُ؟
فَقَالَ إِسْمَاعِيلُ: يَا رَبِّ إِنَّكَ أَخَذْتَ الْمِيثَاقَ لِنَفْسِكَ بِالرُّبُوبِيَّةِ، وَ لِمُحَمَّدٍ صلی الله علیه و آله بِالنُّبُوَّةِ، وَ لِأَوْصِيَائِهِ بِالْوَلَايَةِ، وَ أَخْبَرْتَ خَيْرَ خَلْقِكَ بِمَا تَفْعَلُ أُمَّتُهُ بِالْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيٍّ علیهما السلام مِنْ بَعْدِ نَبِيِّهَا، وَ إِنَّكَ وَعَدْتَ الْحُسَيْنَ ع أَنْ تَكُرَّهُ إِلَى الدُّنْيَا حَتَّى يَنْتَقِمَ بِنَفْسِهِ مِمَّنْ فَعَلَ ذَلِكَ بِهِ، فَحَاجَتِي إِلَيْكَ يَا رَبِّ أَنْ تَكُرَّنِي إِلَى الدُّنْيَا، حَتَّى أَنْتَقِمَ مِمَّنْ فَعَلَ ذَلِكَ بِي مَا فَعَلَ، كَمَا تَكُرُّ الْحُسَيْنَ ع.
فَوَعَدَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ إِسْمَاعِيلَ بْنَ حِزْقِيلَ ذَلِكَ، فَهُوَ يَكُرُّ مَعَ الْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيٍّ ع.

بُرَید بن معاویه عِجلی گوید:
به امام صادق عرض کردم: يابن رسول الله، مرا از آن اسماعيلى كه خداوند در کتابش او را یاد کرده آگاه نما، آنجا که می فرماید: «و در اين كتاب، [سرگذشتِ‏] اسماعيل را ياد كن، كه او راست وعده و فرستاده ای پيامبر بود – مریم 54» آيا او اسماعیل بن ابراهیم علیهما السلام است؟ زیرا که مردم اینگونه می پندارند.

امام علیه السلام فرمود: اسماعيل بن ابراهيم (ع) قبل از حضرت ابراهيم از دنيا رفت، و ابراهيم حجتِ برپای خداوند و صاحب شریعت بود. در این حال اسماعيل به سوی چه کسی فرستاده شده بود؟
گفتم: پس این کدام اسماعیل است؟

فرمود: او اسماعيل بن حزقیل نبی علیه السلام بود که خداوند او را به سوی قومش برانگیخت و [قومش] او را تکذیب کرده و کُشتند و پوست صورتش را کندند. پس خداوند متعال به خاطرِ او بر قومش خشم گرفت و سطاطائيل – فرشته ی عذاب – را نزد اسماعیل فرستاد. او به اسماعيل گفت: من سطاطائيل فرشته ی عذاب هستم. پروردگارِ عزت مرا به سوی تو فرستاده که اگر بخواهی قومت را به انواع عذاب ها عقوبت کنم.
اسماعیل گفت: مرا به این [عذاب کردن] نیازی نیست ای سطاطائیل.
پس خدای تعالی به وى وحى كرد: چه خواسته ای داری ای اسماعیل؟

اسماعيل گفت: پروردگارا، همانا تو براى ربوبيّت خود و نبوّتِ محمّد صلّى اللَّه عليه و آله، و ولايت اوصياء آن بزرگوار عهد و پيمان گرفته ای، و بهترینِ خلق ات را از آنچه امتش بعد از او با حسین بن علی علیهما السلام می کنند آگاه نموده ای، و به راستی که حسین علیه السلام را وعده داده ای او را به دنیا بازگردانى تا خود، انتقامش را از کسانی که بر او چنین [ظلم] کردند بگیرد. خواسته ام از تو اين است كه مرا نیز به دنيا بازگردانى تا انتقام خود را از کسانی که با من چنین کردند بگیرم آنچنان که حسین علیه السلام بازمی گردد.

پس خداوند عزّ و جل اين وعده را به اسماعيل بن حزقيل داد و آن حضرت با حسین بن علی علیهما السلام به دنیا باز خواهد گشت.

مختصر البصائر، ص430
كامل الزيارات، ص65
بحار الأنوار (ط - بيروت)، ج‏44، ص237