۱۸ نوع بهترین از منظر امیرالمومنین علی علیه السلام:
۱۸ نوع بهترین از منظر امیرالمومنین علی علیه السلام:
1) بهترین مال
?لَا مَالَ أَعْوَدُ مِنَ الْعَقْلِ
هيچ مال از خرد سودمندتر نيست
2) ترسناکترین تنهایی
?وَ لَا وَحْدَةَ أَوْحَشُ مِنَ الْعُجْبِ
و هيچ تنهايى ترسناكتر از خود پسنديدن
3) بهترین عقل
?وَ لَا عَقْلَ كَالتَّدْبِيرِ
و هيچ خرد چون تدبير انديشيدن
4) بهترین کرامت
?وَ لَا كَرَمَ كَالتَّقْوَى
و هيچ بزرگوارى چون تقوا و خود نگهداری نیست
5) بهترین همنشین
?وَ لَا قَرِينَ كَحُسْنِ الْخُلُقِ
و هيچ همنشين چون خوى نيكو
6) بهترین میراث
?وَ لَا مِيرَاثَ كَالْأَدَبِ
و هيچ ميراث چون ادب و فرهيخته شدن
7) بهترین رهبر
?وَ لَا قَائِدَ كَالتَّوْفِيقِ
و هيچ راهبر چون توفیق و با عنايت خدا همراه بودن
8) بهترین تجارت
?وَ لَا تِجَارَةَ كَالْعَمَلِ الصَّالِحِ
و هيچ تجارت چون كردار نيك ورزيدن
9) بهترین سود
?وَ لَا [زَرْعَ] رِبْحَ كَالثَّوَابِ
و هيچ سود چون ثواب اندوختن
10) بهترین ورع
?وَ لَا وَرَعَ كَالْوُقُوفِ عِنْدَ الشُّبْهَةِ
و هيچ پارسايى چون باز ايستادن هنگام ندانستن احكام
11) بهترین زهد
?وَ لَا زُهْدَ كَالزُّهْدِ فِي الْحَرَامِ
و هيچ زهد چون نخواستن حرام
12) بهترین دانش
?وَ لَا عِلْمَ كَالتَّفَكُّرِ
و هيچ دانش چون به تفكر پرداختن
13) بهترین عبادت
?وَ لَا عِبَادَةَ كَأَدَاءِ الْفَرَائِضِ
و هيچ عبادت چون واجبها را ادا ساختن
14) بهترین ایمان
?وَ لَا إِيمَانَ كَالْحَيَاءِ وَ الصَّبْرِ
و هيچ ايمان چون آزرم و شكيبايى
15) بهترین حسب
وَ لَا حَسَبَ كَالتَّوَاضُعِ
و هيچ حسب چون فروتنى
16) بهترین شرف
?وَ لَا شَرَفَ كَالْعِلْمِ
و هيچ شرف چون دانايى
17) بهترین عزت
?وَ لَا عِزَّ كَالْحِلْمِ
و هيچ عزت چون بردبار بودن
18) بهترین پشتیبان
?وَ لَا مُظَاهَرَةَ أَوْثَقُ مِنَ الْمُشَاوَرَةِ،
و هيچ پشتيبان استوارتر از مشورت کردن نیست.
نهج البلاغه، حکمت ۱۱۳
راه کسب محبتِ خداوند؛ محبت و پیروی از حجتِ خدا
عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ صلوات الله علیهما:
أَنَّ قَوْماً أَتَوْهُ مِنْ خُرَاسَانَ فَنَظَرَ إِلَى رَجُلٍ مِنْهُمْ قَدْ تَشَقَّقَتَا رِجْلَاهُ فَقَالَ لَهُ مَا هَذَا؟
فَقَالَ بُعْدُ الْمَسَافَةِ يَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ وَ وَ اللَّهِ مَا جَاءَ بِي مِنْ حَيْثُ جِئْتُ إِلَّا مَحَبَّتُكُمْ أَهْلَ الْبَيْتِ.
قَالَ لَهُ أَبُو جَعْفَرٍ علیه السلام أَبْشِرْ فَأَنْتَ وَ اللَّهِ مَعَنَا تُحْشَرُ.
قَالَ مَعَكُمْ يَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ؟
قَالَ نَعَمْ، مَا أَحَبَّنَا عَبْدٌ إِلَّا حَشَرَهُ اللَّهُ مَعَنَا وَ هَلِ الدِّينُ إِلَّا الْحُبُّ قَالَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ «قُلْ إِنْ كُنْتُمْ تُحِبُّونَ اللَّهَ فَاتَّبِعُونِي يُحْبِبْكُمُ اللَّهُ».
گروهی از خراسان خدمتِ امام باقر علیه السلام رسیدند. پس امام به فردی از آنها نگاه کرد که پاهایش ترک خورده بود و فرمود: [سببِ] این چیست؟
مرد گفت: دوریِ راه ای فرزند رسول خدا. و به خدا قسم که مرا از جایم [نزدِ شما] نکشانده مگر محبتِ شما اهل بیت.
امام علیه السلام به او فرمود: مژده باد تو را که به خدا سوگند همراهِ ما محشور خواهی شد.
مرد گفت: همراهِ شما یابن رسول الله؟
امام فرمود: آری، بنده ای ما را دوست نمی دارد مگر آنکه خداوند او را با ما محشور خواهد کرد و آیا دین چیزی جز محبت است، خداوند [در کتابش] چنین فرموده: «بگو: اگر خدا را دوست می داريد از من پيروى كنيد تا او نيز شما را دوست بدارد – آل عمران 31».
دعائم الإسلام، ج1، ص71
تفسير العياشي، ج1، ص167
بحار الأنوار (ط - بيروت)، ج27، ص95
ضرورت اطاعت از رهبرى
امیرالمومنین علی علیه السلام:
همانا خداوند پيامبرى راهنما را با كتابى گويا، و دستورى استوار بر انگيخت.
هلاك نشود جز كسى كه تبهكار است و بدانيد كه بدعت ها به رنگ حق در آمده و هلاك كننده اند، مگر خداوند ما را از آنها حفظ فرمايد.
و همانا حكومت الهى حافظ امور شماست، بنابراين زمام امور خود را بى آن كه نفاق ورزيد يا كراهتى داشته باشيد به دست امام خود سپاريد.
به خدا سوگند اگر در پيروى از حكومت و امام، اخلاص نداشته باشيد، خدا دولت اسلام را از شما خواهد گرفت كه هرگز به شما باز نخواهد گردانيد و در دست ديگران قرار خواهد داد.
نهج البلاغه، خطبه ۱۶۹
برتری یادگیری علم دین بر سایر اعمال
جَاءَ رَجُلٌ مِنَ الْأَنْصَارِ إِلَى النَّبِيِّ فَقَالَ يَا رَسُولَ اللَّهِ إِذَا حَضَرَتْ جَنَازَةٌ أَوْ حَضَرَ مَجْلِسُ عَالِمٍ أَيُّهُمَا أَحَبُّ إِلَيْكَ أَنْ أَشْهَدَ فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص إِنْ كَانَ لِلْجَنَازَةِ مَنْ يَتْبَعُهُا وَ يَدْفِنُهَا فَإِنَّ حُضُورَ مَجْلِسِ الْعَالِمِ أَفْضَلُ مِنْ حُضُورِ أَلْفِ جَنَازَةٍ وَ مِنْ عِيَادَةِ أَلْفِ مَرِيضٍ وَ مِنْ قِيَامِ أَلْفِ لَيْلَةٍ وَ مِنْ صِيَامِ أَلْفِ يَوْمٍ وَ مِنْ أَلْفِ دِرْهَمٍ يُتَصَدَّقُ بِهَا عَلَى الْمَسَاكِينِ وَ مِنْ أَلْفِ حِجَّةٍ سِوَى الْفَرِيضَةِ وَ مِنْ أَلْفِ غَزْوَةٍ سِوَى الْوَاجِبِ تَغْزُوهَا فِي سَبِيلِ اللَّهِ بِمَالِكَ وَ نَفْسِكَ وَ أَيْنَ تَقَعُ هَذِهِ الْمَشَاهِدُ مِنْ مَشْهَدِ عَالِمٍ أَ مَا عَلِمْتَ أَنَّ اللَّهَ يُطَاعُ بِالْعِلْمِ وَ يُعْبَدُ بِالْعِلْمِ وَ خَيْرُ الدُّنْيَا وَ الْآخِرَةِ مَعَ الْعِلْمِ وَ شَرُّ الدُّنْيَا وَ الْآخِرَةِ مَعَ الْجَهْل
مردی از انصار نزد نبی اکرم صلی الله علیه و آله آمد و گفت: ای رسول خدا هر گاه جنازه ای باشد [که باید تشییع و تدفین شود] و[در همان زمان] مجلس عالمی باشد [ که مسائل دین را می آموزد] کدام یک از آندو برای شما محبوت تر است تا در آن حضور یابم؟
رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: اگر کسانی هستند که جنازه را تشییع و تدفین کنند پس همانا حضور در مجلس عالم برتر است از هزار تشییع جنازه و هزار عیادت مریض و هزار شب زنده داری و هزار روزه ی مستحبی و هزار درهم که بر بیچارگان انفاق شود و هزار حجّ به جز حجّ واجب و هزار جهادی به جز واجبِ آن که با مال و جانت در راه خدا جهاد کنی و کجا [می توانند] قرار گیرند این مکانها در برابر محضر عالم [ربّانی]؟! مگر نمی دانی که خداوند اطاعت شود به وسیله ی علم و بندگی شود با علم و خیر دنیا و آخرت همراه با علم [حاصل شود] و شرّ دنیا و آخرت در نادانی [و بی توجهی به تعالیم دین ] است.
روضة الواعظين و بصيرة المتعظين (ط - القديمة) ؛ ج1 ؛ ص12
بحار الأنوار (ط - بيروت) ؛ ج1 ؛ ص204