تفسیر آیه19 سوره مبارکه غافر
خداوند در سوره غافر آیه ۱۹ می فرماید:
اعوذ بالله من الشیطان الرجیم
«یَعْلَمُ خَائِنَهَ الْأَعْیُنِ وَمَا تُخْفِی الصُّدُورُ»
[خدا] نگاههاى دزدانه و آنچه را که دلها نهان مى دارند، مى داند.
در تفسیر نمونه ذیل آیه آمده است:
یکى از اوصاف خدا را بیان مى کند که در ضمن توصیفى براى چگونگى قیامت است ، مى گوید: خدا چشمهائى را که به خیانت گردش مى کند مى داند، و از آنچه در سینه ها پنهان است با خبر است (یعلم خائنه الاعین و ما تخفى الصدور).
آرى خدائى که از حرکات مخفیانه چشمها و اسرار درون سینه ها آگاه است در آن روز درباره خلایق دادرسى و قضاوت مى کند، و با این علم و آگاهى دقیق او روز گنهکاران سیاه و تاریک است .
در حدیثى از امام صادق (علیه السلام ) مى خوانیم : هنگامى که از معنى این آیه از آن حضرت سؤ ال کردند، فرمود: ا لم تر الى الرجل ینظر الى الشى ء و کانه لا ینظر الیه ، فذلک خائنه الاعین : آیا ندیده اى گاه انسان به چیزى نگاه مى کند اما چنین وانمود مى کند که به آن نگاه نمى کند؟ این نگاههاى خیانت آلود است !.
آرى این نگاهها خواه به نوامیس مردم باشد و یا امور دیگرى که نگاه کردن به آن ممنوع است بر خداوندى که ذره اى از آنچه در آسمانها و زمین است از علم او مخفى نیست پنهان نمى ماند، لا یغرب عنه مثقال ذره فى السموات و لا فى الارض (سبا – ۳).
در حدیث دیگرى آمده است : یکى از یاران پیامبر در کنار یکى از مخالفان سرسخت اسلام در محضر پیامبر (صلى اللّه علیه و آله و سلّم ) نشسته بود، بعد از آنکه آن مرد مخالف از محضر پیامبر (صلى اللّه علیه و آله و سلّم ) امان گرفت و بیرون رفت عرض کرد: چرا اشاره اى نفرمودید.
تا بر خیزیم و گردنش را بزنیم پیش از آنکه از شما امان بگیرد؟! رسول خدا فرمود: ان النبى لا تکون له خائنه الاعین : پیامبران نگاه مخفیانه و خائنانه ندارند!.
البته خیانت چشمها اشکال مختلفى دارد: گاه به صورت نگاههاى دزدکى و استراق بصر نسبت به زنان بیگانه است ، و گاه به صورت اشاراتى با چشم به منظور تحقیر یا عیبجوئى از دیگران ، و یا اشاراتى که مقدمه توطئه ها و نقشه هاى شیطانى است .
آرى از دیدگاه یک فرد مؤمن واقعى ، تمام عالم محضر خدا است ، و همه کارها در حضور او انجام مى گیرد، همین شرم و حضور براى دورى از گناهان کافى است .