?أُولِي الاَْبْصَارِ وَالاَْسْمَاعِ، وَالْعَافِيَةِ وَالْمَتَاعِ، هَلْ مِنْ مَنَاص أَوْ خَلاَص. أَوْ مَعَاذ أَوْ مَلاَذ،أَوْ فِرَار أَوْ مَحَار! أَمْ لاَ?

?«اى صاحبان چشم و گوش بينا و شنوا، و اى دارندگان عافيت و امکانات و متاع دنيا! آيا هيچ راه گريز، يا خلاص و پناهگاه و قلعه محکم، و يا فرار و بازگشتى وجود دارد يا نه؟»

✍در اينجا مخاطب کسانى هستند که چشم بينا و گوش شنوا دارند و از سلامت جسم و جان و نعمت دنيا برخوردارند. امام(عليه السلام) مى فرمايد بالاخره عاقبت کار شما چيزى جز مرگ و وداع با دنيا نيست، نه راه گريزى وجود دارد و نه راه خلاص، نه پناهگاهى که به آن پناه ببريد و از مرگ در امان باشيد و نه قلعه محکم; نه مى توانيد از مرگ فرار کنيد و نه بار ديگر به اين دنيا باز گرديد. در واقع شش راه فرار از چنگال مرگ را، امام عليه السلام بيان فرموده و تأکيد کرده که تمام اين راهها بر روى شما بسته خواهد شد. مسيرى است که همه بايد آن را بپيمايند و سرنوشتى است که هيچ استثنايى ندارد. و اگر مخاطب تنها صاحبان چشم و گوش اند به خاطر اين است که غافلان و بى خبران از اين گونه مسائل چيزى نمى فهمند و به راستى اندکى انديشه درباره مرگى که در سرنوشت همه ما از روز نخست رقم زده شده است، کافى است که ما را بيدار کند و به راه راست هدايت نمايد.

? خطبه ۸۳ نهج البلاغه