تواضع (نشانه ها، درجات و آثار)
آيه : وَعِبَادُ الرَّحْمَنِ الَّذِينَ يَمْشُونَ عَلَى الْأَرْضِ هَوْنًا وَإِذَا خَاطَبَهُمُ الْجَاهِلُونَ قَالُوا سَلَامًا (فرقان/63)
ترجمه : بندگان خاص خداوند رحمن آنها هستند كه با آرامش و بي تكبر بر زمين راه ميروند و هنگامي كه جاهلان آنها را مخاطب سازند به آنها سلام ميگويند (و با بي اعتنائي و بزرگواري ميگذرند).
نشانه هاي تـواضـع
حديث : مِنَ التَّوَاضُعِ أَنْ تَرْضَي بِالمَجْلِسِ دُونَ الْمَجْلِسِ وَ أَنْ تُسَلِّمَ مَنْ تَلْقَي وَ أَنْ تَتْرُكَ الْمِراءُ وَ إِنْ كُنْتَ مُحِقّاً وَ أَنْ لاتُحِبَّ أَنْ تُحْمَدَ عَلَي التَّقْوَي (كافي،ج12،ص123)
ترجمه : از (نشانه هاي) تواضع است كه در نشستن به پائين مجلس راضى باشى، و به هر كه بر خورى سلام كنى، و مجادله را رها كنى، اگر چه حق با تو باشد، و دوست نداشته باشى كه ترا به تقوى بستايند.
درجـات تواضـع
خواجه عبدالله انصاري براي تواضع سه درجه قائل است:
1) تواضع براي دين؛ آن است که راه مخالف دين را نپيمايد.
2) تواضع براي بندگان؛ آن است که همه کس را برادر خويش و برتر از خود بداند و ظن بد به آنها نبرد.
3) تواضع براي حق؛ آن است که از راي خود، در خدمت به خلق و از راه و رسم خود در معاشرت، براي حق چشم پوشي کند و رضا به رضاي او دهد.
برخي آثـار تواضـع
بلند مرتبه شدن از طرف خدا : پيامبر اکرم (ص)فرمودند : « كسى كه براى خدا فروتنى كند خداوند رفعتش بخشد »
عامل بزرگواري و شرافت : گاه چنين تصوّر ميشود که تواضع انسان را کوچک ميکند، در حالى که اين يک برداشت نادرست است. حضرت علي(ع) مي فرمايند: « تواضع نردبان بزرگي است.»
تواضع، عامل محبوب شدن: فروتنى دلهاى مردمان را نرم و نسبت به يكديگر مهربان مي سازد. امير مؤمنان(ع) فرمودند: «نتيجه تواضع، جلب محبت و علاقه مردم است.»