يكي از نقطه هاي آغاز در رسيدن به كمال ، التزام به نوافل و مستحبات است. نوافل و سنن صالحه چندان مهم است كه بعضي از فقها ترك جميع سنن را از آن جهت كه دليل بر بي اعتنايي به آداب شرع مقدس است حرام دانسته اند.[1]
ـ چند نكته مفيد:
الف. التزام و استمرار بر نوافل و مستحبات سه اثر مهم دارد:
1. گناهان انسان را محو مي سازد، چنانكه خداوند متعال مي فرمايد:
«وَ أَقِمِ الصََّلاةَ طَرَفَيِ النَّهارِ وَ زُلَفاً مِنَ اللَّيْلِ إِنَّ الْحَسَناتِ يُذْهِبْنَ السَّيِّئاتِ»[2]
نماز بگذار در آغاز و انجام روز و ساعاتي از شب. زيرا نيكيها بديها را از ميان مي برد… .
و در حديث آمده است كه نماز مؤمن در شب گناهان روز او را از بين مي برد.[3] و در بعضي نقلها آمده است كه نماز وِتْر گناهان را از بين مي برد.[4]
2. نواقص و كمبودهايي را كه بر اثر غفلت يا قصور در فرايض و واجبات رخ داده است، جبران مي‎كند. مثلاً نوافل يوميه ـ خصوصاً نوافل شب ـ نواقص نمازهاي يوميه را مرتفع مي سازد، روزه هاي مستحبّي نواقص روزه هاي ماه رمضان را برطرف مي كند، صدقات مستحبّه كمبودهاي واجبات مالي از قبيل زكات و خمس را رفع مي نمايد و … احتمال دارد كه اعمال مستحبه مطلقاً در رفع نواقص كليه فرايض و واجبات مؤثر باشد. در اين مورد به چند حديث اشاره مي شود.
از امام باقر ـ عليه السّلام ـ نقل شده است كه فرمود:
« إنَّما جُعِلْتَ النّافلةُ لِيَتُمَّ بها ما يَفْسُد منَ الْفريضةِ.»[5]
نماز نافله براي آن قرار داده شده است كه فساد و نقص فرايض را جبران كند.
و در حديث ديگر آمده است:
«إنَّ تباركَ و تعالي أتمَّ صلوةَ الْفريضةَ بصلوةِ النّافِلةِ.»[6]
خداوند تبارك و تعالي نماز واجب را با نماز نافله كامل كرده است.
ابوحمزه ثمالي مي گويد كه امام ـ عليه السّلام ـ فرمود: هيچ نمازي بدون حضور قلب قبول نيست. من عرض كردم: فدايت شوم، همه ما هلاك شديم؟ فرمود: نه، زيرا خداوند متعال اين گونه عبادات را به وسيله نافله ها كامل مي‎گرداند.[7]
3. موجب تقرّب به خداوند سبحان مي شود، چنانكه مي فرمايد:

ادامه »

ویژگی های یاران امام عصر (عجل الله فرجه الشریف)

1. کمال آگاهی و معرفت
2. ایمان کامل و استوار
3. اطاعت از امام (جریان هارون مکی )
4. عبادت و شب زنده داری
5. افراد ممتاز، شجاع و بردبار
6. اتحاد و برادری
7. صلابت (نه احساس غرور و نه احساس ضعف)
8. آرزوی انجام وظیفه و شهادت
9. زهد و پارسایی با تواضع و فروتنی
10. نام مقدس حسینبر لب آنها است

روزی شیخ جعفر شوشتری را دیدند که در کنار جویی نشسته و بلند بلند گریه می‌کند. شاگردان شیخ، با دیدن این اوضاع نگران شدند و پرسیدند:

استاد، چه شده كه اين ‌گونه اشك می‌ريزيد؟ آيا کسی به شما چیزی گفته؟

شیخ جعفر درمیان گریه‌ها گفت:آری… یکی از لات‌های این اطراف حرفی به من زده که پریشانم کرد.

همه با نگرانی پرسیدند: مگرچه گفت؟ شیخ در جواب می‌گويد: او به من گفت: شیخ جعفر، من همانی هستم که همه می‌گویند، آیا تو هم همانی هستی که می‌گویند؟! و اين سوال حالم را عجيب دگرگون كرد.

بياييد ما نيز این سؤال را از خودمان بپرسیم: آیا ما، همانی هستیم که همه می‌گویند؟!

همه می‌گویند هستي شیعه امام اوست و تمام زندگی شیعه در امامش خلاصه می‌شود، می‌گویند: شیعه جز خشنودي مولایش هوای دیگری در سر ندارد. می‌گویند تنها آرزوي شیعه ظهور مولايش می‌باشد و لحظه لحظة عمرش را با یاد آن حضرت سپري می‌نمايد.

حقيقتاً آیا چنین حالاتی را در خود سراغ داریم؟آیا عنوان شیعه برازندة ما هست؟و در يك كلام آیا ما همانی هستیم که همه می‌گویند؟

از مهمترین مباحث مورد توجه در متون اسلامی موضوع گناه شناسی است، این مسأله اساسی اگر مورد توجه و دقت قرار نگیرد افراد را در موقعیت‌های هولناک شقاوت و گمراهی قرار می‌دهد. از خطرناک‌ ترین گناهان کبیره گناه «سوء ظن» است که در دین اسلام به شدت از آن نهی شده است.

مفهوم شناسی سوء ظن
هرچند بعضی از پژوهشگران معنای سوء ظن را بر بدگمانی، خیال شر و حدس بد حمل کرده‌اند ولی ازآنجا که هر سوء ظنی را نمی‌توان مذموم و بد به حساب آورد، به نظر می‌رسد تعریف درست «سوء ظن» را باید این چنین بیان کرد:
«حمل نمودن برداشت‌های ذهنی خود نسبت به رفتارهای دیگران بر وجه ناپسند البته با این قید که وجه پسندیده‌ای وجود داشته باشد».[1]
شهید ثانی در تبین معنای سوء ظن می‌نویسد:
«منظور از بدگمانی حرام آن است که گمان بد را به قلب راه دهی و بدون یقین آنها را حمل بر بدی نمایی.» [2]
انواع سوء ظن در آموزه های اسلامی
در فرهنگ اخلاق اسلامی سوء ظن به دو شکل ممدوح و مذموم دیده می شود.
سوءظن‌ ممدوح

برخلاف تصور کسانی که سوء ظن را به طور کامل زشت و ناپسند می‌پندارند در فرهنگ اسلامی گاهی این مسأله بسیار پسندیده و ارزشمند است که به دو نمونه از آن اشاره می شود:
الف.سوء ظن به نفس

ازجمله کاربردی‌ترین مسائلی که در اخلاق عملی مورد تأکید است و عاملی در رسیدن به سعادت و خوشبختی به حساب می‌آید غافل نشدن از نفس و سوء ظن داشتن به تمایلات نفسانی است. افرادی که خود را از کید و خطرات نفس در امان می‌بینند نمی‌توانند آنچنان که شایسته است به مقامات عالی انسانی و اخلاقی دست یابند. از این رو حضرت یوسف (علیه السلام) در خصوص خطر اجتناب ناپذیر نفس می‌فرماید:
« وَمَا أُبَرِّىءُ نَفْسِي إِنَّ النَّفْسَ لأَمَّارَةٌ بِالسُّوءِ »
و من نفس خود را تبرئه نمى‏ كنم، چرا كه نفس قطعاً به بدى امر مى‌‏كند.[ يوسف/53]
در حدیثی از امام علی (علیه السلام) نیز نقل شده است:
« وَ اعْلَمُوا عِبَادَ اللَّهِ أَنَّ الْمُؤْمِنَ لَا يُصْبِحُ وَ لَا يُمْسِي إِلَّا وَ نَفْسُهُ ظَنُونٌ عِنْدَه‏ »
بندگان خدا، بدانيد كه مؤمن شب را به روز و روز را به شب نمى‏ برد مگر آنكه به نفس خود بد گمان است‏. [3]

ادامه »

لا تَجعَلَنّ ذَرَبَ لسانِكَ عَلى مَن أنطَقكَ و بلاغَةََ قولِكَ عَلى مَن سَدّدكَ
تيزى و برندگى زبانت را علیه كسى كه تو را گویا ساخته است قرار مده، و رسايى گفتار و قدرت بيان خود را بر ضد كسى كه به تو قدرت گفتار آموخته است بكار مبر. (حکمت 411)

شرح حدیث:
امام عليه السلام همواره در مورد احترام معلم و آموزگار سفارش مي فرمود و ديگران را به ارزش و اهميت احترام نمودن به آموزگاران متوجه مي ساخت. تا جایى كه خود با آن درياى علم و دانش كه داشت، هميشه مى فرمود: «كسيكه به من يك كلمه بياموزد تا پايان عمر غلام و بنده او خواهم بود».
امام عليه السلام نيز در اين كلام عميق و پر معنى در همين باره سخن گفته و ديگران را به احترام نمودن به معلم و آموزگار متوجه ساخته و ترغيب و سفارش فرموده است. ما نيز بايد از پيشواى راستين خود بياموزيم. يعنى هرگز نبايد تيزى و برندگى زبان خود را بسوى پدر و مادر يا خواهر و برادر بزرگتر يا هر كسى كه در راه به سخن آمدن ما زحمت كشيده است بگيريم. و همچنين هيچگاه نبايد رسايى كلام و قدرت بيانى را كه از معلم و يا شخصى ديگرى آموخته ايم بر ضد خود او بكار بريم. زيرا چنين كارى ناسپاسى است و در اسلام ناسپاسى زشت و ناپسند شمرده مى شود.