تفسیر آیه 6سوره نساء
وَابْتَلُواْ الْيَتَمَى حَتَّى إِذَا بَلَغُواْ النِّكَاحَ فَإِنْ ءَاَنَسْتُمْ مِّنْهُمْ رُشْداً فَادْفَعُواْ إِلَيْهِمْ أَمْوَلَهُمْ وَلَا تَأْكُلُوهَآ إِسْرَافاً وَبِدَاراً أَنْ يَكْبَرُواْ وَ مَنْ كَانَ غَنِيّاً فَلْيَسْتَعْفِفْ وَمَنْ كَانَ فَقِيراً فَلْيَأْكُلْ بِالْمَعْرُوفِ فَإِذَا دَفَعْتُمْ إِلَيْهِمْ أَمْوَ لَهُمْ فَأَشْهِدُواْ عَلَيْهِمْ وَكَفَى بِاللَّهِ حَسِيباً{۶}
و یتیمان را بیازمایید، تا هنگامى كه به (سنّ بلوغ و ازدواج) برسند، پس اگر در آنان رشدى (فكرى) یافتید، اموالشان را به ایشان برگردانید و آن را به اسراف و شتاب، از (بیم) اینكه بزرگ شوند (و اموالشان را از شما بگیرند) مصرف نكنید. وهر (قیّم وسرپرستى) كه بى نیاز است، عفّت به خرج دهد (و از گرفتن حق الزّحمه ى امور یتیمان چشم بپوشد) وآن كه نیازمند است، به مقدار متعارف (در برابر نگهدارى از مال یتیم) مى تواند ارتزاق كند. پس هرگاه اموالشان را به آنان ردّ كردید، (افرادى را) بر آنان گواه و شاهد بگیرید. (این گواهى براى حفظ حقوق یتیمان است، وگرنه) خدا براى محاسبه كافى است.(۶)
__________
? آیین نامه ى پرداخت اموال یتمیان
۱. یتیمان را پیش از بلوغ، از نظر رشد اقتصادى، آزمایش كرده و با كارآموزى و یاد دادن روش داد و ستد آنان را رشد دهید.
۲. یتیم، زیر نظر ولىّ خود، حقّ تصرّف در مال خود را دارد. لازمه ى عمل به «وابتلوا»، آن است كه یتیم زیر نظر ولىّ خود تصرّف كند، تا آزمایش شود.
۳- براى در اختیار داشتن سرمایه، علاوه بر بلوغ جنسى، بلوغ اقتصادى و اجتماعى هم لازم است.
✨امام صادق علیه السلام فرمودند:
مراد از «آنستم رشدا» این است كه بتواتند مال خود را حفظ كند.
۴. در سپردن اموال یتیم به او، حدس و گمان كافى نیست. باید اطمینان به رشد داشته باشید.
۵. مالكیّت، همواره همراه با جواز تصرّف نیست. یتیم مالك هست، امّا تا رشد نیابد، حقّ تصرّف ندارد.
۶. افراد متمكّن، خدمات اجتماعى را بدون چشمداشت انجام دهند.
۷. در گرفتن حقّ الزّحمه، حدّ متعارف را در نظر بگیرید.
امام صادق علیه السلام فرمودند:
مراد از «فلیاكل بالمعروف» به مقدارى است كه شكم خود را سیر كند.
۸. هم اموال یتمیان را حفظ كنید، هم با شاهد گرفتن و جلوگیرى از اختلافات و تهمتهاى آینده، آبروى خود را حفظ كنید.
۹. گواهى مردم، براى حفظ عزّت دنیاست و گواهى خدا براى عزّت آخرت.
۱۰. گواه گرفتن در جامعه، نزاع را خاتمه مى دهد، ولى حساب قیامت همچنان پابرجاست.
? تفسیر نور