امام علي - عليه السلام - : «همانا شبانه روز تو، تمام نيازهايت را پوشش نمي دهد، پس اوقات آن را بين کار و آسايش خود تقسيم کن.»[1]
انسان بايد کارها و فعاليت هاي خود را سامان دهد و جايگاه زماي همه خواسته ها و نيازمندي هاي خويش را معين کند فرد منظم و با برنامه در تاروپود زمان و مکان فعاليت ها و اعمال خود را چنان به جا و به اندازه قرار مي دهد که در نهايت بافته اي زيبا و لطيف پديد مي آورد. او به خوبي مي داند آرزوها و خواسته هاي انسان، و نيازهاي انسان آن چنان گوناگون و متنوع است که انجام همه آن ها از قدرت و توانش بر نمي آيد. تا آن جا که تأمين همه آن ها در ظرف کوچک شبانه روز نمي گنجد.
از اين رو است که او به ناچار از ميان آن ها مهم ترين ها را بر مي گزيند و براي انجام هر يک، ساعت و زماني مشخّص مي سازد تا در طول زمان به گونه اي مستمرّ به آن ها بپردازد. بر اين اساس است که از پراکنده ساختن زمان و فرسودن خويش در گذر آن مي پرهيزد و از عمر خود ـ که اصلي ترين سرمايه اوست ـ بهترين بهره ها را مي برد.
الف ـ تعريف برنامه ريزي:

ادامه »

شناخت آدمي از شخصيت خويشتن، همچون منشور کثيرالاضلاعي است که شامل جلوه ها و منظره هاي متنوع و متعددي مي باشد. اگر چه احاطه فرد به همه جوانب خويشتن خود، مقدور نيست ولي برخي از مهمترين جنبه هاي خودشناسي عبارتند از:
1. معرفت نسبت به تواناييها و قابليتها و استعدادهاي دروني
چنانچه اين مرحله از شناخت براي انسان حاصل شود، راهنماي مطمئن و قابل اعتمادي براي جهت گيريهاي جوانان در زندگي خواهد بود و علاوه بر آن، شناخت تواناييهاي دروني، زمينه ساز اعتماد به نفس نسل جوان مي باشد و عامل بازدارنده اي نيز در برابر شکستهاي احتمالي روحي خواهد بود.
2. معرفت نسبت به ويژگيهاي رشد و تحول (خصائص سنّي)
با توجه به اينکه انسان در هر مرحله از دوران رشد، واجد ويژگيها و صفات خاصي مي باشد، شناخت جوانان در اين زمينه، مي تواند به لحاظ تطبيق دادن جلوه هاي رفتاري با معيارهاي رشد، ذهن نسل جوان را آرامش خاطر ببخشد و اطمينان بيافريند. به عنوان مثال جواني که مي داند از ويژگيهاي اين دوران، «خواهشهاي متضاد» است، نسبت به جوان ديگري که فاقد چنين آگاهي مي باشد، ساده تر و سريعتر مي تواند با خود کنار آيد.

ادامه »

حسن خلق دو معنا دارد: معناي عام ومعناي خاص.[1]

حسن خلق به معناي عام عبارت است از مجموعه خصلت هاي پسنديده اي كه لازم است انسان روح خود را به آنها بيارايد.
حسن خلق به معناي خاص عبارت است از خوشرويي، خوشرفتاري، حسن معاشرت و برخورد پسنديده با ديگران. امام صادق ـ عليه السلام ـ در بيان حسن خلق به معناي خاص فرمود:
«تُلَيِّنُ جانِبَكَ وَ تُطَيِّبُ كَلامَكَ وَ تَلْقي اَخاكَ بِبِِشرٍ حَسَنٍِ»[2]
حسن خلق آن است كه برخوردت را نرم كني و سخنت را پاكيزه سازي و برادرت را با خوشرويي ديدار نمايي.
در كتاب هاي اخلاق و روايات اسلامي هر جا سخن از حسن خلق است، اغلب مراد، همين معناي دوم است.
جايگاه حسن خلق در اسلام
دين مقدس اسلام، همواره پيروان خود را به نرمخويي و ملايمت در رفتار با ديگران دعوت مي كند و آنان را از درشتي و تندخويي باز مي دارد. قرآن كريم در ستايش پيغمبر اكرم ـ صلي الله عليه و آله ـ مي فرمايد:
«اِنَّكَ لَعَلي خُلُقٍ عَظيمٍ»[3]
بدرستي كه تو به اخلاق پسنديده و بزرگي آراسته شده اي.

ادامه »

امام علی علیه السلام خطاب به امام حسن مجتبی علیه السلام:

?إنَّمَا قَلبُ الحَدَثِ کَالأرضِ الخَالِیَةِ مَا أُلقِیَ فِیهَا مِن شَئٍ قَبِلَتهُ، فَبَادَرتُکَ بِالأدَبِ قَبلَ أَن یَقسُوَ قَلبُکَ وَیَشتَغِلَ لُبُّکَ.

?دل جوان، در حقیقت همچون زمین خالی و بایری است که هر تخمی در آن افکنده شود، می پذیرد.
از این رو، پیش از آن که دلت سخت گردد و اندیشه ات مشغول و گرفتار شود، به تربیت تو مبادرت کردم.

?نهج البلاغه، نامه ۳۱

قوانين الهي، قوانيني است از آفريدگار، براي بهترين آفريده که با احاطه کامل بر ابعاد وجودي انسان و ارزيابي همه جانبه و همسو با سير تکامل هستي وضع مي گردد و سعادت انسان را تامين مي نمايد. مسلماً پيروي از قوانين الهي فوايد بي شماري را براي جامعه به ارمغان خواهد آورد و ناديده گرفتن هر يک از آن ها زيان هاي بي شماري را به دنبال خواهد داشت. يکي از اين قوانين، قانون حجاب است که از احکام ضروري اسلامي مي باشد و فقهاي شيعه آن را از ضروريات دين شمرده اند. ما در اين نوشتار به بعضي از فوائد و آثار حجاب اسلامي مي پردازيم.
آثار رواني
الف) دل آرام و مطمئن
از آن جا که حجاب يکي از احکام الهي است، انسان با عمل کردن به دستورات خداوند متعال به مقام قرب الهي نائل مي شود. در جوار امن و قدس ربوي قرار مي گيرد و در نتيجه به يک طمأنينه و اطمينان قلبي در رعايت احکام اسلامي دست مي يابد و به کمال رضايت مندي مي رسد علاوه بر اين سبب اظهار دوستي به خداوند متعال و ائمه و در نتيجه محبوب خدا شدن مي شود چنان که آيه شريفه مي فرمايد: اگر خدا را دوست مي داريد از من پيروي کنيد که خدا شما را دوست بدارد و گناه شما را ببخشد که خداوند آمرزنده و مهربان است.
دوست داشتن و محبوب ديگران بودن يک نياز فطري و رواني انساني است با حفظ حدود شرعي و اطاعت از خداوند و محبوب خدا و اوليا شدن نياز را ارضاء نموده و به اطمينان خاطر مي رسد. و در پرتو اين امر احساس ارزشمندي، اعتماد به نفس پيدا مي کند چيزي که نبود آن باعث جلوگيري هاي خياباني و مشکلات ارتباطي مي شود.
ب) حجاب، نياز فطري

ادامه »